Naeges Hashemi Dehaghi - Master of Art Research, Isfahan, Iran
Fataneh Mahmoudi - Associate Professor of Art Research Department, Faculty of Art and Architecture, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

روابط بین دو تمدن ایران و هند از ادوار کهن به صورت متقابل برقرار بوده است. اشتراک و تبادل سنت های فرهنگی بین ایران و هند در دوره «گورکانی» به اوج خود می رسد. حوزه اصلی عینیت یافتن فرهنگ ها را می بایست در هنر و ادبیات جست وجو نمود. این پژوهش، ضمن بررسی نسخه مصور حمزه نامه، که داستان های آن برگرفته از برخوردهای گوناگون «حمزه» با «انوشیروان» و دربار ساسانیان که با حمزه در جنگ است و «اردشیر بابکان» که به یاری حمزه می شتابد، مصور شده است. هم چنین به تاثیرات فرهنگی ایران/ هند به واسطه ورود هنرمندان ایرانی در دوره گورگانی هند و تاثیرات ویژگی های نگارگری دوره صفوی بر این نسخه می پردازد. مساله اول که در این پژوهش مطرح می شود این است که، چگونه می توان تاثیر نشانه ای نگارگری صفوی بر نگاره های حمزه نامه در هند را با رویکرد سپهرنشانه ای مورد خوانش قرار داد؟ و مساله دوم پژوهش این است که، چه مولفه های از نگارگری ایران در مصور کردن حمزه نامه در دوره گورکانی هند تاثیرگذار بوده است؟ هدف پژوهش حاضر این است که مساله تاثیر نگارگری دوره صفوی در تقابل با نگارگری گورکانی هند را مورد بررسی قرار دهد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی با رویکرد سپهرنشانه ای «لوتمان» بوده و با استفاده از تقابل بین فرهنگی (ایران/ هند) به ویژگی های حمزه نامه و تاثیرات ایران بر نگارگری هند اشاره کرده است. تاثیرات ویژگی های نگارگری مکتب تبریز دوم صفوی و شخصیت حمزه ایرانی در تصویرگری حمزه نامه حضور پررنگی را دارد. نتیجه این پژوهش حاکی از این است تا در سرزمین میزبان ارتباطی معنادار میان دو سپهرنشانه ای خود و دیگری برقرار کنند و در ادامه به جذب عناصر و نشانه های در نگاره های حمزه نامه که برگرفته از شخصیت حمزه ایرانی است، سبب سازو کار فرهنگ ایرانی ازطریق داستان است، و جذب شدن آن توسط هنرمندان ایرانی در سپهر فرهنگی هند شده است.

Safavid painting, Hamzanameh, Indian Gorkani painting, Semiosphere., نگارگری صفوی, حمزه نامه, نگارگری هند گورکانی, سپهرنشانه ای.