تحلیل و پایش خشکسالی با استفاده از شاخص استاندارد شده بارش و تبخیر و تعرق (SPEI) در رویشگاه های ارس شمال استان کرمان

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: اولین همایش ملی کشاورزی دانش بنیان، تغییر اقلیم و امنیت غذایی
  • کد COI اختصاصی: ACCFS01_041
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 145
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

پدرام عطارد

استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

سمیرا بیرانوند

دانشجوی دکتری علوم زیستی جنگل، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

ویلما بایرام زاده

دانشیار گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج

مهدیه گروسی ها

دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل

نفیسه فنائی

دانشجوی دکتری علوم زیستی جنگل، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

مریم معرفی

استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

چکیده

خشکسالی به عنوان یک مخاطره طبیعی پرهزینه پیامدهای منفی را بر کمیت و کیفیت پوشش گیاهی دارد. هدف از این پژوهش، بررسی روند و شدت خشکسالی ها طی دوره آماری ۳۳ ساله (۲۰۱۹-۱۹۸۷) با استفاده از شاخص بارش تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) در رویشگاه های ارس واقع در شمال استان کرمان بود. بدین منظور با استفاده از داده های روزانه بارش و دما ایستگاه سینوپتیک کرمان در بازه زمانی (۲۰۱۹-۱۹۸۷) شاخص SPEI محاسبه شد. سپس فراوانی و شدت خشکسالی ها در مقیاس های زمانی ۳، ۶، ۹ و ۱۲ ماهه محاسبه گردید. نتایج روند تغییرات دمای متوسط سالانه را طی دوره آماری ۳۳ ساله مثبت و معنی دار (۵۵/۳ Z=) نشان داد. براساس نتایج تعداد دوره های خشکسالی طی دوره آماری ۳۳ ساله، با افزایش مقیاس زمانی (از ۳ ماهه تا ۱۲ ماهه) از ۴۰ دوره به ۱۸ دوره خشکسالی کاهش یافته است. براساس شاخصSPEI در مقیاس زمانی ۳ ماهه، شروع خشکسالی ها از سال ۱۹۹۴ بوده و طولانی ترین خشکسالی بین سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۶ رخ داده است. این در حالی که در سایر مقیاس های زمانی (۶، ۹ و ۱۲ ماهه) طولانی ترین خشکسالی ها بین سال های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ رخ داده است. درصد فراوانی مربوط به رخدادهای مختلف طی دوره مورد مطالعه نشان داد که بیشترین و کمترین درصد فراوانی مربوط به طبقه نرمال (۶۸ درصد) و خشکسالی ها (۲/۱ درصد) و ترسالی های (۶/۱ درصد) بسیار شدید بود. بنابراین رویشگاه های ارس مورد مطالعه در دو دهه اخیر خشکسالی های شدیدی را تجربه کرده است. از این رو ارزیابی خشکسالی و انتخاب شاخص مناسب، ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها

ارس، تغییر اقلیم، روند، SPEI

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.