ارتباط دین و عقل از دیدگاه امام خمینی (ره) و مرحوم میرزا مهدی غروی اصفهانی (ره) رئیس مکتب تفکیک

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: هفتمین کنگره ملی در علوم انسانی
  • کد COI اختصاصی: HUMAN08_179
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 174
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه یغمور

کارشناس ارشد الهیات و معارف اسلامی گرایش فلسفه و کلام از دانشگاه شیراز

چکیده

در این پژوهش، نگرش معرفت شناختی امام خمینی(ره) و میرزا مهدی اصفهانی درباره جایگاه و نقش عقل، بررسی و مقایسه شده است. براساس تحلیل آثار مهم دو اندیشمند، روشن شد که امام خمینی شناخت را فرایندی مرکب از حس، عقل و قلب می داند که در پیوند با وحی و سنت، به معرفتی معتبر و کامل می انجامد. وی بر مراتب و ابعاد عقل اعم از نظری و عملی تاکید کرده و حجیت عقل را در چهارچوب تعادل با نقل و شریعت برمی شمارد؛ لیکن جایگاه عقل عملی را در تربیت و کمال انسان اساسی تر معرفی می کند. در مقابل، میرزا مهدی اصفهانی، بر عقل نوری و شهودی که موهبتی الهی و غیر اکتسابی است، تکیه داشته و عقل فلسفی مبتنی بر استدلال و تصورات بشری را در معرفت شناسی ناکافی و حتی گمراه کننده می داند. تحلیل تطبیقی دیدگاه ها نشان می دهد هر دو عقل را موجودی مجرد و حجت باطنی می دانند اما در روش شناسی و مراتب عقل و ابزارهای شناخت، تفاوت های بنیادین میان ایشان وجود دارد. یافته ها، ضرورت توجه به انسجام و تلفیق منابع معرفت دینی را در کنار مرزبندی عقل نظری و الهی برجسته می سازد.

کلیدواژه ها

کلیدواژگان: امام خمینی، میرزا مهدی اصفهانی، مکتب تفکیک، عقل، نسبت دین و عقل، معرفت شناسی دینی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.