رشد شهرنشینی درفرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس ( بوشهر،۱۳۴۰-۱۳۵۵ ش)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، دوره: 17، شماره: 33
  • کد COI اختصاصی: JR_JHR-17-33_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 178
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زینب قنبری نژاد

دکتری تاریخ مطالعات ایران بعد از اسلام.از دانشگاه خلیج فارس بوشهر، بوشهر،ایران

حبیب الله سعیدی نیا

دانشیار گروه تاریخ ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه خلیج فارس بوشهر

حمید اسدپور

استادیار گروه تاریخ دانشگاه ادبیات و علوم انشانی دانشگاه خلیح فارس

چکیده

شهرنشینی یکی از مشخص ترین نمود تکامل جوامع انسانی است. گسترش روزافزون شهرنشینی و افزایش تعداد شهرها و تغییرات کمی و کیفی آن ها تحت تاثیر عوامل مختلفی نظیر صنعتی شدن، مهاجرت روستائیان به شهرها، تحولات اجتماعی و فرهنگی در جوامع مختلف بوده است. از دهه ۲۰ به بعد که کشور دچار تحولات سیاسی عمده ای شد تحرک و جابجایی های داخلی در کشور نیز بسیار محسوس گردید. در ادامه این روند در آغاز دهه چهل و با انجام اصلاحات اجتماعی توسط محمدرضا شاه این تحرک­ در کشور شدت بیشتری یافت که پیامد بارز آن گسترش شهرها و توسعه شهرنشینی در دهه چهل و بعد از آن بود. سوال این پژوهش این است که وضعیت فرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس (بوشهر) در طی سال­های ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۵ ش از لحاظ جمعیت شهری و رشد شهرنشینی چگونه بود و تعداد شهرهای آن از نظر کمی چه تغییری یافت؟ روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی با مطالعه منابع کتابخانه­ای و اسنادی و تحلیل ثانویه داده­های سرشماری نفوس و مسکن در فاصله سال های مورد نظر است. طبق یافته های پژوهش فرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس که در سال­های قبل از دهه چهل دارای کمترین میزان شهرنشینی در کشور بود، در سال­های بعد از آن با رشد شهرنشینی بالایی مواجه شد. بوشهر مرکز فرمانداری پذیرای بیش از ۵۰ درصد مهاجرین داخلی استان بود و گسترش جمعیت شهری در آن موجب توسعه فیزیکی شهر و پیدایش پدیده حاشیه نشینی در شهر شد؛ بااین حال به دلیل تراکم پایین جمعیت تعداد شهرهای آن­ در طول سال­های مورد نظر افزایش چندانی نداشت.

کلیدواژه ها

خلیج فارس, فرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس, بوشهر, محمد رضاپهلوی, مهاجرت, شهرنشینی, حاشیه نشینی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.