تاثیر پوشش های درختچه ای بر برخی ویژگی های خاک در یک اقلیم نیمه خشک

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه آب و خاک، دوره: 38، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JSW-38-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 117
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زینب سهراب زاده

گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

یحیی کوچ

گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

چکیده

درختچه­ها از مهم ترین اجزای اکوسیستم­های مرتعی به شمار می­آیند. با این حال مطالعات اندکی در خصوص تاثیر نوع پوشش­های درختچه­ای بر ویژگی­های خاک اکوسیستم­های مرتعی انجام شده است. در پژوهش حاضر، اثر پوشش درختچه­ای لور (Carpinus orientalis Miller.)، سرخه­ولیک (Crataegus microphylla C. Koch.)، زرشک (Berberis integerrima Bunge.)، آلوچه وحشی (Prunus spinosa L.) و سیاه تنگرس (Rhamnus pallasii Fisch. and C. A. Mey) بر برخی ویژگی­های خاک در بخش کوهستانی کیاکلا شهرستان نوشهر مورد مطالعه قرار گرفته است. به­منظور انجام این پژوهش، تعداد ۱۵ پایه از هر یک از گونه­های درختچه­ای اشاره شده انتخاب شد. در زیر تاج پوشش این گونه­ها، نمونه­های خاک از عمق صفر تا ۱۰ سانتی­متری و در یک سطح ۳۰ × ۳۰ سانتی­متر برداشت و به آزمایشگاه انتقال داده شد. مطابق با یافته­های این پژوهش، بیشترین مقادیر ویژگی­های تخلخل، پایداری خاکدانه، محتوی رس، اسیدهای فولویک و هیومیک و سهم میکروبی در خاک زیر پوشش درختچه­ای لور مشاهده شد. در حالی که کم ترین مقادیر جرم مخصوص ظاهری، محتوی شن، شاخص­های نسبت رس و نسبت رس اصلاح شده، نسبت شن به سیلت و نسبت سیلت به رس به خاک تحت تاج­پوشش این گونه درختچه­ای اختصاص داشت. ویژگی­های ماده آلی، جرم مخصوص حقیقی و محتوی سیلت خاک تفاوت آماری معنی­داری در بین پوشش­های درختچه­ای مورد مطالعه نشان ندادند. نتایج این پژوهش موید آن است که وجود پوشش درختچه­ای لور می­تواند منجر به بهبود وضعیت ویژگی­های کیفیت خاک در مراتع کوهستانی شمال کشور گردد. در همین راستا پیشنهاد می­شود برای احیاء اراضی تخریب­یافته مرتعی در منطقه مورد مطالعه و همچنین مناطقی با شرایط اکولوژیکی مشابه، در کنار سایر گونه­های درختچه­ای بومی منطقه، توجه ویژه به استفاده از گونه لور برای حفاظت خاک گردد.

کلیدواژه ها

اسیدهای آلی, سهم میکروبی, لور, ماده آلی, مرتع مشجر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.