فاطمه بیک لو - کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، ایران
حسینعلی مهرابی کوشکی - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، ایران

در قرن حاضر یکی از معضلات اساسی همه ی کشورهای جهان، پدیده اعتیاد است. طبق شواهد افرادی که در سنین نوجوانی به صورت تفننی مصرف مواد مخدر را آغاز می کنند، در آینده بیشتر دچار اختلال در مصرف مواد می شوند. بر این اساس، هدف این پژوهش تبیین رابطه نوع نگرش به مصرف مواد مخدر بر اساس تفکر انتقادی، فضای مجازی، سواد رسانه ای در نوجوانان دختر ۱۳ تا ۱۸ سال شهر اصفهان بود. بنابراین در قالب یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی، تعداد ۳۰۰ نفر به صورت تصادفی در هر ۵ منطقه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز شهر اصفهان انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه آزمون مهارت های تفکر انتقادی ریکتس (CTDI) (۲۰۰۳)، پرسشنامه سواد رسانه ای فلسفی (۱۳۹۳)، پرسشنامه دنیای مجازی لی و همکاران (۲۰۰۵) و پرسشنامه نگرش نسبت به اعتیاد و مواد مخدر نظری (۲۰۰۰) بود. نتایج داده ها نشان داد که بین تفکر انتقادی، سواد رسانه ای و نگرش به مصرف مواد مخدر رابطه معناداری وجود دارد در حالی که، بین فضای مجازی نگرش به مصرف مواد مخدر رابطه معناداری وجود ندارد. بنابراین تفکر انتقادی و سواد رسانه ای به صورت مستقیم بر نگرش به مصرف مواد مخدر تاثیر گذار می باشند. در حالی که استفاده از فضای مجازی بر نگرش به مصرف مواد مخدر اثر گذار نمی باشد. می توان نتیجه گرفت که با ارتقای مهارت های سواد رسانه ای و تفکر انتقادی نوجوانان می توان عوامل تغییر گرایش به مصرف مواد مخدر را ایجاد نموده و جزئی از برنامه های پیشگیری از اعتیاد در جامعه به کار گرفته شوند.

کلید واژه ها: نگرش به مصرف مواد مخدر، تفکر انتقادی، سواد رسانه ای، فضای مجازی، دختران نوجوان.