سیدرضا شفیع اف - دانشجوی رشته فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان

جبر و اختیار نه تنها دو مساله ای هستند که بعنوان اموری دست کم نظری، عام و فراگیر بشر هستند و برای هر کس میتواند پیرامون آن دو؛ سوال پیش بیاید، بلکه بطور فراگیر تر و خاص دو مقوله ای هستند که با تاریخ بسیار، از مباحث فلسفه، حکمت و کلام آنهم بدون استثناء از باختر تا خاور نیز بوده است و میباشد و پیرامون آن دیدگاههایی توسط فلاسفه و حکما ضمن بررسی یا نقد و طرد دیگر نظریات مطرح گردیده است که حاصل آن؛ سه دیدگاه عمده و در عین حال مترادف جبر، تفویض و امر بین الامرین در کلام؛ و جبر گرایی، آزادی گرایی و سازگار گرایی در فلسفه میباشد. آنچه این تحقیق بدنبال آن است بررسی این موضوع مبتنی بر آیات الهی قرآن میباشد بدین نحو که اساس کار را مختصری از سیر تاریخی موضوع که صرفا بیان رویکردها و مواضع مرتبط با مقوله جبر و اختیار بشرح مذکور است، شکل خواهد داد و سپس موارد مرتبط با موضوع تحقیق ضمن استفاده از آیات الهی و ارائه دیدگاه، مورد تحلیل کیفی واقع و در پایان نسبت به نتیجه گیری آن که گویای اصالت داشتن رویکرد سوم کلامی فلسفی مذکور است مبادرت خواهد شد. در واقع روش این نوشتار، بصورت توصیفی، تحلیلی و استنتاجی خواهد بود.

کلید واژه ها: الله، قرآن، آفرینش، انسان، جبر، اختیار