اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد و مراحل فنولوژیکی گیاه سیب زمینی (مطالعه موردی: جنوب استان کرمان)

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 16، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRY-16-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 184
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه بیاتانی

دانشکده ادبیات، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

کرامت نژادافضلی

گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران.

چکیده

سیب­زمینی از محصولات مهم زراعی است که به عنوان یک محصول استراتژیک در تامین امنیت غذایی در آینده شناخته شده است. با توجه به پدیده گرمایش جهانی و تحت تاثیر قرار دادن تولیدات محصولات کشاورزی، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر تولید سیب­زمینی در کشور ضروری می­باشد. بدین منظور، از داده­های مدل اقلیمی CanESM۲، تحت سناریوهای انتشار RCP۴.۵, RCP۲.۶ و RCP۸.۵ در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری استان کرمان، استفاده گردید. از مدل آماری SDSM، برای ریزمقیاس نمایی خروجی مدل CanESM۲، و از مدل WOFOST به منظور شبیه­سازی عملکرد غده و مراحل فنولوژیکی سیب­زمینی استفاده شد. در این مطالعه، مدل WOFOST با استفاده از داده­های مزرعه­ای سال­های ۹۰،۸۹ و ۹۲ کالیبراسیون و با داده­های سال­های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۳ تعیین اعتبار گردید. نتایج به دست آمده از شاخص­های آماری، نشان از دقت بالای مدل SDSM و مدل WOFOST و مطابقت نتایج کالبیراسیون و تعیین اعتبار با داده­های دیدبانی بود. میانگین مربعات خطا در دو مدل SDSM و WOFAST در مراحل کالبیراسیون و صحت سنجی  به ترتیب ۸/۰ و ۴/۷ درصد تجاوز نکرده و در محدوده عالی قرار داشت. ۸۷ درصد مراحل فنولوژیک و بالای ۹۰ درصد عملکرد غده سیب زمینی، در اطراف خط استاندار (±SE) مراحل فنولوژیک و عملکرد دیده­بانی شده قرار داشت. نتایج شبیه­سازی در مناطق مورد مطالعه تحت سناریوهای RCP نشان دهنده افزایش دمای کمینه در محدوده ۰.۳ تا ۱.۳ درجه سلسیوس، دمای بیشینه در محدوده ۰.۳ تا ۱.۲ درجه سلسیوس و کاهش بارش در محدوده ۴/۶- تا ۶/۳۷- میلیمتر خواهد بود. نتایج حاصل از شبیه­سازی عملکرد غده و مراحل فنولوژیکی سیب­زمینی در دوره آینده توسط مدل WOFOST، بیانگر کاهش عملکرد سیب­زمینی به میزان ۸/۰- تا ۳/۶- درصد بود. میانگین حداکثر کاهش طول رشد با ۵/۳- روز در سناریوی RCP۸.۵ مربوط به مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی (برداشت) بود. همچنین نتایج نشان داد که به ازای هر یک درجه سلسیوس افزایش میانگین دما سالانه، عملکرد غده به میزان ۹۹/۴ درصد کاهش خواهد داشت.

کلیدواژه ها

ریزمقیاس نمایی, مدل گردش عمومی, مدل WOFOST, مراحل فنولوژیکی سیب زمینی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.