اثر سیستم های تغذیه شیمیایی و غیر شیمیایی بر برخی صفات رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد برنج(Oryza sativa L.) رقم هاشمی– مطالعه موردی در شهرستان لاهیجان استان گیلان

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 16، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRY-16-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 164
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا نصرتی

گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

حمید رضا دورودیان

گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

سیروس بیدریغ

گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

سید مصطفی صادقی

گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

مجید عاشوری

گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

چکیده

به­منظور مقایسه اثر سیستم­های تغذیه شیمیایی و غیر شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات رشدی در برنج  (رقم هاشمی) (Oryza sativa L.) شهرستان لاهیجان، آزمایش مزرعه­ای به­صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو مکان (مزرعه کشاورز و مزرعه دانشگاه) در سال ۱۳۹۷ اجرا شد. عامل­های آزمایشی شامل تغذیه در سه سطح (شاهد، شیمیایی، بوم­شناختی) به عنوان عامل اصلی و نوع ماده آلی (شاهد، کمپوست زباله شهری، بیوچار و آزولا) در چهار سطح به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که بیشترین عملکرد دانه با میانگین ۳۶۹۹ کیلوگرم در هکتار در تیمار مصرف کود شیمیایی و بیوچار و کمترین عملکرد دانه به میزان ۲۲۰۹ کیلوگرم در هکتار (۴۰ درصد کاهش)، در شاهد (بدون مصرف کود) و بیشترین تعداد خوشه در بوته با میانگین ۲۸ عدد خوشه در بوته در تیمار مصرف کود شیمیایی به همراه بیوچار مشاهده شد. بالاترین ارتفاع بوته در تیمارهای شیمیایی و بوم­شناختی (استفاده از اردک) با حضور بیوچار به ترتیب ۳/۱۲۸ و ۵/۱۲۴ سانتی­متر و کمترین ارتفاع بوته برنج به­مقدار ۳/۱۰۸ سانتی­متر، در شاهد (بدون مصرف کود) مزرعه دانشگاه مشاهده شد. بیش­ترین درصد پروتئین دانه در شرایط مصرف کود شیمیایی به همراه بیوچار به­مقدار ۲۶/۸ درصد و کمترین درصد پروتئین به میزان ۸۱/۶ درصد، در شاهد (بدون مصرف کود) به­دست آمد. از نظر جذب عناصر ماکرو، بیشترین مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه به­ترتیب با میانگین ۷۹/۱، ۳۷/۰ و ۲۶۵/۰ درصد در تیمار کود شیمیایی و بیوچار و کمترین مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه به­ترتیب با میانگین ۱۸/۱، ۲۱/۰ و ۱۳۲/۰ درصد، در شاهد (بدون مصرف کود) مشاهده شد. در تیمارهای فرعی، بیشترین تاثیرگذاری روی مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه در تیمار مصرف بیوچار به همراه کود شیمیایی و بوم­شناختی بود. درصد جذب عناصر غذایی در تیمار شیمیایی و بیوچار نسبت به سایر تیمارها بیشتر و معنی­دار بود. سیستم­های آلی و غیر شیمیایی اثرات متفاوتی در عملکرد گیاه برنج داشت و باعث کاهش میزان مصرف کودهای شیمیایی و افزایش عملکرد (شیمیایی و بیوچار به­میزان ۳۶۹۹ کیلوگرم، ۶۷ درصد نسبت به شاهد، شیمیایی و کمپوست زباله شهری به میزان ۳۳۹۶ کیلوگرم و ۵۳ درصد نسبت به شاهد و شیمیایی و آزولا به­میزان ۳۲۴۳ کیلوگرم در هکتار و ۴۷ درصد بیشتر نسبت به شاهد) می­شوند. بیوچار باعث افزایش رشد، عملکرد و افزایش قابلیت جذب عناصر غذایی گیاه برنج شد.

کلیدواژه ها

آلی, کود, شالیزار, نیتروژن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.