علی اکبر رضایی - دانشگاه بین المللی امام خمینی

جنبش­ مشروطه در ایران یکی­از پیچیده­ترین و عمیق­ترین تحولاتی بود که در تاریخ معاصر ایران شاهد آن بودیم. ریشه این جنبش اما از رقابت دوقدرت استعمارگر روسیه و انگلستان ناشی می­شد که هریک از آنان برای نیل به اهداف خاص خود خواهان دست­اندازی و نفوذ در ایران بودند. آذربایجان نیز به­عنوان یکی­از سه­کانون اصلی قیام برای مشروطه در این جنبش نقشی پررنگ و بی­بدیل داشت. پرسش اصلی پژوهش حاضر این­است که ستارخان چه جایگاهی در تبریز قبل­از مشورطه داشته و نقش و تاثیر آن هنگام مشروطه به­چه سمت­و­سویی بوده­ است؟ فرضیه پژوهش اشاره می­کند که ستارخان قبل از مشروطه از شخصیت­های خوشنام آذربایجان بوده و هنگام جنبش مشروطه نیز درحمایت از مردم قیام نمود. در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی و اسناد کتابخانه­ای استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که با شروع جنبش مشروطه ستارخان برای دست­یابی مردم ایران به آزادی و ازبین بردن استبداد قیام می­کند و علی­رغم تلاش کنسول روسیه برای جذب وی به­طرف روسیه وی مخالفت می­کند و پس­از پیروزی جنبش مشروطه و به­دست گرفتن قدرت توسط نیروهای طرفدار انگلستان ستارخان که شخصی میهن­پرست و مستقلی بوده در یک توطئه در پارک اتابک مورد حمله همه­جانبه قرار می­گیرد و پس­از زخمی شدن خانه­نشین شده و بدین­ترتیب از صحنه سیاسی حذف می­گردد.

آذربایجان, جنبش مشروطه, ستارخان, پارک اتابک