جلال الدین قیاسی - استادیار دانشکده حقوق دانشگاه قم
احسان یاوری - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه قم

ارتباط جرایم در معنای عام، به شکل­های مختلف قابل تصور است که ناشی از وحدت جرم توسط مجرمین متعدد یا تعدد جرم با وحدت مرتکب و یا وحدت انگیزه (داعی) مجرمین متعدد است. علاوه بر این در حالت تعدد مادی (واقعی) می­توان قائل به نوعی ارتباط بین برخی از جرایم در معنای خاص بود که با وجود دارا بودن عنوان مستقل مجرمانه، قابلیت تفکیک از یکدیگر را نداشته و بیشتر ارتکاب آنها با هم صورت می­پذیرد و به همین جهت آنان را جرایم مرتبط می نامند. در خصوص جرایم مرتبط در حالت خاص سه دیدگاه مشخص قابل ذکر است؛ دسته­ای قایل به وحدت این جرایم بوده، دسته­ای این جرایم را تعدد معنوی تلقی نموده و دسته آخر هم این جرایم را مستقل دانسته و تعدد مادی را محقق می­دانند. در این تحقیق ضمن بررسی رویه تقنینی و قضایی، ادله هریک از نظریات مذکور طرح شده و نهایتا نظریه مختار و دلایل پذیرش آن بیان می­گردد.

جرایم مرتبط, تعدد جرم, تعدد مادی, تعدد معنوی