تقابل وظیفه گرایی و غایت گرایی فایده محور در توجیه کیفر

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: پژوهشنامه حقوق کیفری، دوره: 7، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JOLG-7-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 62
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هادی رستمی

استادیار گروه حقوق دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

توجیه کیفر در فلسفه اخلاق معاصر تحت سیطره و نفوذ دو جریان دیرپا در ساحت اخلاق هنجاری، یعنی غایت­گرایی و وظیفه­گرایی است. وظیفه­گرایی به نفس عمل می­نگرد و درستی و نادرستی اعمال را فارغ از پیامد­های احتمالی­شان، داوری کرده و در صدور احکام هنجاری نظر به غایت ندارد. توجیه کیفر در این سنت بر پایه تقدم حق بر خیر، ایده استحقاق و با نگاه به گذشته و عنصر مکافات صورت می­گیرد. در مقابل، غایت­گرایی بر نتیجه استوار است و گزاره­های تکلیفی را با عنایت به پیامد رفتار آدمی تجویز می­کند.غایت­گرایی در خوانش فایده­گرایش با تقلیل حسن و قبح اعمال به فایده مرتب بر آنها در توجیه مجازات نظر به آینده دارد. مقاله حاضر بر آن است که با اتخاذ رویکردی تجویزی در توجیه کیفر و اولویت بخشیدن به اخلاق وظیفه­گرا، فایده­گرایی را به مثابه یک هدف فرعی برای نظام عدالت کیفری در نظر گیرد. این دیدگاه عدالت را هدف اصلی و محوری حقوق کیفری می­داند و مواردی چون پیشگیری، اصلاح و درمان را هدف­ ثانوی می­پندارد.

کلیدواژه ها

وظیفه گرایی, غایت گرایی, فایده گرایی, اخلاق هنجاری, مکافات گرایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.