عباس محمدخانی - Assistant professor of ilam University

قانون گذار ایرانی پس از اینکه در ماده ۲۹۲ قانون مجازات اسلامی، سه بند را به جنایت خطای محض به عنوان یکی از جنایات غیرعمدی، اختصاص داده است، در تبصره همان ماده بیان داشته است که در صورت علم مرتکب به تحقق نوعی جنایت، جنایت وی از خطای محض تبدیل به جنایت عمدی خواهد شد. علی­رغم این که برخی از حقو­ق­دانان حکم تبصره را ناظر به سوءنیت احتمالی می­دانند، اما دقت در منابع فقهی به عنوان منبع اصلی قانونگذار در این بحث و نیز اصول عمومی حقوق کیفری در مورد عنصر روانی جرم، نشان می­دهد که حکم مقرر در تبصره ماده ۲۹۲ حکم جدیدی نبوده و همسو با برخی دیگر از مواد قانون مجازات اسلامی، همچون بند ب و ج ماده ۲۹۰ آن قانون، برمبنای سوءنیت غیرمستقیم است. از این منظر، زمانی که مرتکب خواهان تحقق نتیجه نیست، اما می­داند که رفتار او نوعا و معمولا منجر به تحقق نتیجه می­شود، دارای سوءنیت غیرمستقیم بوده و عامد محسوب خواهد شد.

Mens rea, Khataye mahz, direct intention, indirect intention, reckless manslaughter