قلمروی جرایم مشمول بعد اثباتی قاعده درا در حقوق کشورهای اسلامی با نگاهی به آموزه های فقهی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: پژوهشنامه حقوق کیفری، دوره: 13، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JOLG-13-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 74
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

روح الله اکرمی

دانشیار حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

قاعده درا دو بعد ثبوتی و اثباتی دارد. این نوشتار تلاش نموده جرایمی را که تحت تاثیر بعد اثباتی قاعده هستند، در فقه مذاهب اسلامی و حقوق کشورهای مسلمان به­طور تطبیقی به روشی توصیفی تحلیلی مطالعه نماید. یافته ها نشان می دهد قاعده در کلیه مذاهب از جرایم مستوجب دیه انصراف داشته و حدود را شامل می ­شود، و مستثنا نمودن قذف از این شمول که در برخی فتاوا ملاحظه می­شود توسط نظام­های حقوقی کشورهای مسلمان پذیرفته نشده است. در دو دسته از جرایم موجب قصاص و تعزیر با تشتت در آرای فقهی و مواضع نظام­های حقوقی روبه رو هستیم. در فقه و حقوق کشورهای اهل­تسنن قاعده، قصاص را در بر گرفته و تعزیرات را شامل نمی شود. در فقه امامیه نسبت به شمول قاعده در این دو دسته از جرایم اختلاف­نظر هست. به­رغم اطلاق ماده ۱۲۰ ق.م.ا. در کشور ما باید گفت قاعده در تعزیرات نیز جاری است لکن قصاص را شامل نمی­شود، لذا موضع مبنی بر تعمیم قاعده به قصاص توجیه پذیر نیست.

کلیدواژه ها

جرایم مشمول قاعده درا, حقوق کشورهای اسلامی, شبهات اثباتی, فقه جزایی, قاعده درا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.