تبیین نقش کیفیت محیط محله های مسکونی در بهزیستی روان شناختی ساکنان (نمونه موردی: محله غیررسمی سایان شهر زنجان)

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای، دوره: 14، شماره: 51
  • کد COI اختصاصی: JR_GIAJ-14-51_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 159
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شهرام محمدی

دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

مهین نسترن

دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

همایون نورائی

استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

با رواج رویکرد تعامل فرد با محیط در مطالعات کیفیت محیطی، وضعیت محیط زندگی شهروندان به­ویژه در سکونت­گاه­های غیررسمی، مورد تردید و سوال می­باشد. زیرا این سکونت­گاه­ها می­توانند آثار جبران­ناپذیری بر وضعیت روحی و روانی ساکنان برجای گذاشته و در کیفیت زندگی آنان موثر باشند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تبیین نقش کیفیت محیط کالبدی و عملکردی محله غیررسمی سایان شهر زنجان، در بهزیستی روان­شناختی ساکنان است. پژوهش حاضر، در زمره پژوهش­های اکتشافی - تحلیلی قرار می­گیرد. رویکرد پژوهش کمی بوده و از نظر کاربست نتایج، می­توان آن­را در زمره پژوهش­های کاربردی به­شمار آورد. گردآوری داده­ها و اطلاعات مورد نیاز ازطریق مطالعات کتابخانه­ای و روش­های میدانی انجام گردیده­ است. گردآوری و ارزیابی داده­های مرتبط با کیفیت محیط، ازطریق پرسشنامه محقق ساخته بوده و جهت ارزیابی وضعیت بهزیستی روان­شناختی ساکنان از پرسشنامه ۵۴ سوالی «ریف» استفاده شده است. نمونه آماری مورد مطالعه شامل ۱۳۴ پلاک مسکونی است که به­صورت سیستماتیک و با مراجعه به درب منازل مورد پرسش­گری قرارگرفته­اند. جهت تجزیه و تحلیل شاخص­های اثرمحور و بررسی روابط آن با وضعیت بهزیستی روان­شناختی ساکنان، از مدل­سازی معادلات ساختاری و از نرم­افزار «Smart PLS» سوده برده شده است. داده­های مشاهده کارشناسی نیز با استفاده از روش تحلیل کیفی مورد ارزیابی قرارگرفته­اند. براساس نتایج به­دست آمده؛ سازه بهزیستی روان­شناختی در محله غیررسمی سایان به­میزان ۲۶۶/۰ توسط کیفیت محیط کالبدی و عملکردی تببین می­گردد. این مهم بیش از همه ازطریق کیفیت محیط کالبدی با ضریب معناداری ۱۸۶/۳ و ازطریق ۳ مولفه بهداشت محیطی، خوانایی و اصالت محیط بر وضعیت بهزیستی روان­شناختی ساکنان محله غیررسمی سایان، موثر واقع­می­گردد و نشان­دهنده نقش معنادار کیفیت محیط کالبدی و عملکردی بر بهزیستی روان­شناختی ساکنان است.

کلیدواژه ها

کیفیت محیط, سلامت و بهزیستی روان شناختی, شهر زنجان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.