تکتم فکوری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشگاه فردوسی مشهد؛
حجت امامی - استادیار گروه علوم خاک دانشگاه فردوسی مشهد؛
بیژن قهرمان - استاد گروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد؛

تخمین نفوذ با استفاده از مدل­های فیزیکی و تجربی و یا برآورد غیرمستقیم آن به کمک ویژگی­های زودیافت خاک ضروری به نظر می­رسد. هدف از این پژوهش، تخمین مقادیر نفوذ تجمعی آب به خاک با استفاده از داده­های توزیع اندازه ذرات و پارامتر شکل منحنی رطوبتی بود. مقادیر نفوذ تجمعی آب به خاک در سه کاربری زراعی، مرتع و باغ در شهرستان نیشابور واقع در خراسان رضوی به روش تک حلقه (بیرکن) در ۵ نقطه با سه تکرار اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که استفاده از داده­های توزیع اندازه ذرات در برآورد پارمتر شکل منحنی رطوبتی و سپس برآورد نفوذ تجمعی آب به خاک در  هر سه کاربری، سبب افزایش چشمگیر ضریب تبیین (R۲) در مقایسه با مدل دو جزئی فیلیپ گردید. در کاربری­های مرتع و باغ جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) حاصل از برازش معادله لاساباتری و همکاران در مقایسه با معادله دو جزئی فیلیپ کاهش بسیار زیادی داشت. بالعکس استفاده از روش میناسنی و  مک­براتنی در هر سه کاربری، سبب کاهش آماره R۲ نسبت به معادله دو جزئی فیلیپ شد. در کاربری زراعی کمترین و بیشترین مقدار RMSE به ترتیب از برازش معادله دو جزئی فیلیپ و روش میناسنی و مک­براتنی به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، استفاده از توزیع اندازه ذرات برای برآورد پارامتر شکل منحنی رطوبتی و سپس نفوذپذیری خاک توسط معادله لاساباتری و همکاران توصیه می­گردد.

پارامتر شکل منحنی رطوبتی, روش تک حلقه (بیرکن), معادله فیلیپ, معادله لاساباتری, نفوذپذیری, نوع کاربری اراضی