تبیین تعارضات آبی در بین برنج کاران حاشیه رودخانه تغار در شهرستان چرام، استان کهگیلویه و بویراحمد

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره: 38، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_WRA-38-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 212
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اکرم عزیزی فر

دانش آموخته کارشناسی ارشد نوآوری و کارآفرینی کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

مصطفی احمدوند

استاد ترویج و توسعه کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

آیت اله کرمی

استاد اقتصاد کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

امروزه، افزایش تقاضا برای آب از یک سو و کاهش ذخایر و منابع آبی قابل دسترس از سوی دیگر، تضادها و تعارضات آبی در بین بهره­برداران را افزون ساخته است. ازاین رو، در این پژوهش که به روش پیمایش از نوع مقطعی انجام پذیرفت به واکاوی تعارضات آبی در بین بهره­برداران حاشیه رودخانه تغار پرداخته شد. بر این اساس، جامعه آماری تحقیق شامل برنج کاران استفاده کننده از آب رودخانه تغار در شهرستان چرام، استان کهگیلویه و بویراحمد بود (۲۳۰=N) که بر اساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان، ۱۴۰ مورد آنان به­عنوان نمونه آماری برآورد شد و با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه­ای تصادفی در بین جامعه آماری توزیع گردید. ابزار گردآوری داده­های تحقیق، پرسشنامه­ای ساختارمند بود که پس از تایید روایی صوری آن توسط کارشناسان موضوعی، پایایی پرسشنامه با انجام مطالعه­ای راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (۰/۷۰≤α) و پایایی ترکیبی در سطح مطلوبی برآورد شد. داده­های گردآوری شده با استفاده از نرم­­افزار SPSS۲۶ و PLS۳ Smart تحلیل شد. یافته­های پژوهش نشان داد دو نوع تعارضات آب شامل بین فردی (برنج کاران با یکدیگر) و تعارض کشاورزان با سازمان آب در منطقه قابل مشاهده است. مقدار ضریب تعیین رفتار تضاد نشان داد که دو متغیر "درک از کنترل رفتار تضاد" و "قصد رفتار تضاد"، ۵۷/۱% از تغییرات واریانس رفتار تضاد را تبیین نمایند. علاوه بر آن، قصد رفتارتضاد (۰/۴۸۰=β) و درک از کنترل رفتارتضاد (۰/۳۱۱=β)، بیشترین اثر مستقیم و هنجارهای جامعه پیرامون تضاد (۰/۱۹۰=β) و نگرش نسبت به تضاد (۰/۱۲۷=β)، بیشترین اثر غیرمستقیم را بر بروز رفتار تضاد آب در کشاورزان مورد مطالعه داشته­اند. ازاین رو، جلب اعتماد و مشارکت برنج کاران در مدیریت بهره­برداری از آب رودخانه از طریق تشکیل انجمن­های آب­بران و همچنین برگزاری کارگاه­های آموزشی و ترویجی فنون مذاکره و مدیریت تعارض به­منظور مدیریت تضادر در بین آنان پیشنهاد می­گردد.

کلیدواژه ها

تضاد آبی, حکمرانی آب, کشت برنج, مدیریت بهره برداری از آب, مدیریت مشارکتی آب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.