تجزیه وتحلیل بهره وری فیزیکی آب و شاخص‎های انرژی محصولات عمده کشاورزی در دشت تجن

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره: 38، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_WRA-38-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 148
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی جعفری تلوکلایی

محقق پسادکتری، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

علی شاهنظری

استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

رسول نوری خواجه بلاغ

دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی شاخص‎‎های بهره‎وری و انرژی محصولات برنج، گندم، ذرت علوفه‎ای، ذرت دانه‎ای و مرکبات در دشت تجن در سال زراعی ۰۲-۱۴۰۱ انجام شد. نمونه­گیری بر اساس ۳۰۰ پرسشنامه طرح شده انجام گردید و اطلاعات جمع آوری شده شامل نفر- روز نیروی انسانی، ساعات کاری استفاده از ماشین‎آلات، مصرف سوخت ماشین‎آلات، مقدار مصرف کودهای نیتروژن، فسفات، پتاسیم، مقدار مصرف انواع سموم شیمیایی شامل علف­کش، قارچ­کش و حشره‎کش، مقدار آب مصرفی، مقدار بذر مصرفی و مقدار تولید بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان انرژی در دشت تجن در بخش انرژی ورودی برای محصول برنج (۵۹۳۲۵۶ مگاژول در هکتار)، انرژی خروجی برای محصول ذرت علوفه‎ای (۱۴۱۷۹۵ مگاژول در هکتار)، انرژی خالص برای محصول ذرت علوفه‎ای (۱۱۰۷۵۸/۵۳مگاژول در هکتار) و بهره‎وری انرژی نیز برای محصول ذرت علوفه‎ای (۱/۱ کیلوگرم بر مگاژول) بوده است. همچنین، در بین تمامی محصولات، به ترتیب چهار نهاده آب مصرفی، کود نیتروژن، ماشین‎آلات و سوخت بیشترین میزان مصرف انرژی را به خود اختصاص دادند. نتایج حاصل از بررسی وضعیت بهره‎وری فیزیکی آب نشان داد که بیشترین میزان بهره‎وری در دشت تجن مربوط به ذرت علوفه‎ای و مرکبات (۶/۳ و ۵/۳ کیلوگرم بر مترمکعب) و کمترین میزان بهره‎وری مربوط به برنج (۰/۵ کیلوگرم بر مترمکعب) است. همچنین میزان بهره‎وری آب محصول گندم و ذرت دانه‎ای به ترتیب برابر با ۲/۶ و ۱/۸ کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. به طورکلی، برای افزایش بهره‎وری زمین­های کشاورزی و محصولات از لحاظ شاخص­های بهره­وری و انرژی، باید از کشت گیاهان با عملکرد مناسب، بیشترین میزان بهره­وری، و کمترین میزان مصرف نهاده­ها استفاده کرد. در میان محصولات مورد پژوهش، ذرت علوفه­ای به دلیل تاثیر بسیار زیاد در تامین امنیت غذایی و کاهش نیاز به واردات نهاده‎های مصرفی دام و طیور، برای افزایش سطح زیر کشت شرایط مناسب­تری نسبت به دیگر محصولات داشت.

کلیدواژه ها

بهره‎وری انرژی در کشاورزی, مصرف کود و انرژی, برنج, ذرت علوفه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.