ارزیابی تحمل به شوری برخی از ژنوتیپ های انتخابی پده (Populus euphratica Oliv) در شرایط مزرعه
عنوان مقاله: ارزیابی تحمل به شوری برخی از ژنوتیپ های انتخابی پده (Populus euphratica Oliv) در شرایط مزرعه
شناسه ملی مقاله: JR_WRA-38-1_005
منتشر شده در در سال 1403
شناسه ملی مقاله: JR_WRA-38-1_005
منتشر شده در در سال 1403
مشخصات نویسندگان مقاله:
علی مومن پور - استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.
محسن کلاگری - دانشیار بخش تحقیقات صنوبر و درختان سریع الرشد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران. ایران.
محمد هادی راد - دانشیار بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.
خلاصه مقاله:
علی مومن پور - استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.
محسن کلاگری - دانشیار بخش تحقیقات صنوبر و درختان سریع الرشد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران. ایران.
محمد هادی راد - دانشیار بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.
در مناطق خشک و نیمه خشک که دارای مناطقی با کیفیت پایین آب وخاک است، شناسایی گونههای چوبی متحمل به شوری از اهمیت بهسزایی برخوردار است. این پژوهش با هدف شناسایی ژنوتیپهای (provenances) پده متحمل به شوری در مقایسه با ژنوتیپهای بومی استان یزد به صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با فاکتور اصلی شوری در چهار سطح و فاکتور فرعی ژنوتیپهای پده در هفت سطح و با سه تکرار در طی سالهای ۱۴۰۲-۱۴۰۱ در ایستگاه حسین آباد مرکز ملی تحقیقات شوری اجرا شد. سطوح شوری آب آبیاری شامل ۲/۸۰، ۶، ۱۰ و ۱۴ دسیزیمنس بر متر و ژنوتیپهای پده مورد مطالعه شامل ۱)اصفهان، ۲)منجیل، ۳)یزد۱، ۴)یزد۲، ۵) گرمسار، ۶)قرخلار و ۷)کرمان بودند. نتایج نشان داد که نوع ژنوتتیپ و سطح شوری بر تغییرات صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و غلظت عناصر غذایی موثر است. تمامی ژنوتیپهای مزبور به خوبی سطح شوری شش دسیزیمنس بر متر را تحمل کردند، اما با افزایش بیشتر شوری، تمامی ویژگیهای رشدی در برخی از ژنوتیپها بهطور معنیداری کاهش یافت. در سطوح شوری ۱۰ و ۱۴ دسیزیمنس بر متر، ارتفاع کل، قطر کل، قطر برابر سینه و میزان افزایش آنها در طی فصل رشد، درصد نکروزهگی و محتوای رطوبت نسبی برگها در ژنوتیپهای کرمان، منجیل و گرمسار بهطور معنیداری نسبت به درختان شاهد کاهش داشت ولی محتوای سدیم، نسبت سدیم به پتاسیم و محتوای نشت یونی نسبی برگها بهطور معنیداری نسبت به درختان شاهد، افزایش یافت. کاهش معنیدار در صفات رشدی بررسی شده در ژنوتیپهای یزد۱ و قرخلار تنها در سطح شوری ۱۴ دسیزیمنس بر متر نسبت به درختان شاهد، مشاهده شد. این نتایج حاکی از آن است که ژنوتیپهای یزد۱ و قرخلار از طریق حفظ ویژگیهای رشدی خود و افزایش جذب پتاسیم در برابر سدیم، توانستند به خوبی شوری تا ۱۰ دسیزیمنس بر متر را تحمل نمایند. پس از آنها، ژنوتیپهای یزد۲ و اصفهان تحمل نسبتا خوبی به شوری از خود نشان دادند. اما، ژنوتیپهای کرمان، گرمسار و منجیل بهترتیب به عنوان حساسترین ژنوتیپها به شوری شناسایی شدند. پس توصیه میشود که کیفیت چوب و میزان عملکرد ژنوتیپهای انتخابی در شرایط شور بررسی شود تا بتوان بهترین ژنوتیپ را برای تولید چوب در مناطق شور معرفی نمود.
کلمات کلیدی: اکوتیپ, صفات رشدی, گونه های چوبی, شوری آب آبیاری
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/2004245/