علیرضا قربانی - دانشجوی دکتری رشته فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
مهدی حمزه پور - دانشیار، گروه علوم تصمیم و سیستم های پیچیده، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
علی اصغر کیاء - استاد، گروه روزنامه نگاری، دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

حکمرانی فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران با چالش های متعددی از جمله تشتت و تعارض نهادی، ناپایداری سیاستی، بی توجهی به زمینه های اجتماعی و افکار عمومی در امر سیاست گذاری و غلبه نگاه فنی - تکنیکی مواجه است که سبب شده حکمرانی در این زمینه با نقطه مطلوب فاصله چشمگیری داشته باشد. پژوهش حاضر به دنبال آن است که عوامل کلان موثر بر بهبود عملکرد حکمرانی فضای مجازی را شناسایی نماید، آن ها را اولویت بندی کند و نسبت به هریک از آن ها تجویزهای راهبردی ارائه نماید. در گام اول این پژوهش، از طریق مصاحبه با ۱۱ نفر از صاحب نظران عرصه حکمرانی فضای مجازی و سپس تحلیل مضمون آن ها، عوامل موثر بر بهبود عملکرد حکمرانی فضای مجازی شناسایی گردید. این مولفه ها عبارت اند از: نظریه مبنایی و مدل حکمرانی فضای مجازی - ساختار نهادی - قوانین و مقررات - سیاست ها و راهبردهای کلان - شیوه تعامل حاکمیت با کشورها، نهاد و شرکت های بین المللی - شیوه تعامل حاکمیت با بخش خصوصی - شیوه تعامل حاکمیت با مردم و نهادهای مردمی - شیوه تعامل حاکمیت با نهادهای علمی و پژوهشی - مسئولان و کارگزاران نظام حکمرانی فضای مجازی - فساد، تعارض منافع و انحصار - نفوذ دشمن. در گام دوم که بر مبنای روش تحلیل اهمیت - عملکرد (IPA) انجام شد، بر اساس مولفه های استخراج شده در گام اول، پرسش نامه IPA بین ۲۱ نفر از متخصصان عرصه حکمرانی فضای مجازی توزیع گردید. سپس داده ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند و مبتنی بر روش IPA اولویت هریک از مولفه های یازده گانه و تجویز راهبردی مرتبط با هریک از آن ها، بیان گردید.

حکمرانی, فضای مجازی, تحلیل اهمیت عملکرد, IPA, ایران, بهبود عملکرد