سحر انبارکی - دانشجوی دکتری مدیریت اطلاعات و دانش، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز
ساناز پوروشسب - دانشجوی دکتری مدیریت اطلاعات و دانش، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز
قاسم آزادی احمدآبادی - عضو هیئت علمی / مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

شیوع ویروس کرونا سوالات زیادی را برای عموم ایجاد کرده است و بسیاری از افراد، از نظام های پرسش و پاسخ شبکه های اجتماعی برای پاسخ به سوالات خود در مورد این بیماری استفاده می کنند. ازاین رو، پژوهش حاضر به تحلیل محتوای پرسش ها و پاسخ ها درباره بیماری کووید ۱۹ می پردازد و دلایل مشارکت کاربران در نظام پرسش و پاسخ شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت در این حوزه را موردبررسی قرار می دهد. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی است. برای استخراج داده های موردنیاز از خزنده شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت استفاده شد و با استفاده از چک لیست تاییدشده، محتوا تحلیل گردید. ازاین رو، ۱۳۳۷ پرسش و ۴۸۵۷ پاسخ در بازه زمانی دو ماه پایانی سال ۲۰۲۰ (نوامبر و دسامبر) در نظام پرسش و پاسخ ریسرچ گیت، در زمینه COVID-۱۹ یا Coronavirus تحلیل شد. پرسش ها با توجه به نوع و پاسخ ها بر اساس ارجاع، بررسی شدند. سپس برای تعیین دلایل مشارکت کاربران،۶۲۰ پرسشنامه محقق ساخته به صورت آنلاین بین کاربران توزیع شد تا کاربران با استفاده از طیف لیکرت از ۱ تا ۵ به دلایل ذکرشده، نمره بدهند. پرسشگران بیشتر مردان (۶/۶۰ درصد) و ۹/۵۵ درصد دارای رتبه علمی دکتری و بالاتر هستند. پاسخ دهندگان، حدود ۶۱ درصد مرد و ۴/۶۶ درصد دارای رتبه علمی دکتری و بالاتر هستند. پرسشگران بیشتر از مهارت ها و تجربیات شخصی افراد پرسش کرده اند و پاسخ دهندگان بیشتر به منابع اینترنتی ارجاع داده اند. پرسش کنندگان نیز بیشتر برای یافتن اطلاعات و گرفتن نظرات شخصی افراد در نظام پرسش و پاسخ ریسرچ گیت مشارکت دارند. از نتایج این پژوهش می­توان به عنوان مشوقی برای پژوهشگران جهت استفاده از شبکه­های اجتماعی علمی برای دستیابی به اطلاعات موردنیاز خود استفاده کرد. همچنین با انجام پژوهش­هایی مشابه و گردآوری اطلاعات موردنیاز، نتایج نهایی آن­ها را به صورت الگوریتم­هایی جهت طراحی شبکه­های اجتماعی به طراحان و سازندگان ارائه داد تا از این طریق طراحان را از اولویت­ها و علاقه مندی های کاربران مطلع ساخت و درنهایت بتوان شبکه­ هایی با کیفیت بالاتر و کاربرپسندتر در اختیار داشت.

"نظام های پرسش و پاسخ", "شبکه های اجتماعی", "مشارکت کاربران", "ریسرچ گیت", "بیماری کرونا"