گستره مفهومی ولی بیمار در تبصره ۲ ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: دوفصلنامه آموزه های فقه مدنی، دوره: 16، شماره: 29
- کد COI اختصاصی: JR_MADA-16-29_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 471
نویسندگان
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران
دانشیار دانشگاه قم، قم، ایران
دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران
دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران
چکیده
قانون گذار در تبصره ۲ ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی، ولی بیماران ناهوشیار را جهت رضایت درمان یا برائت از خسارات، ولی خاص همانند پدر و ولی عام (مقام رهبری) معرفی می نماید. این تبصره برگرفته از متون فقهی است و سوالی که درخصوص تبصره مزبور وجود دارد، این است که مقصود از ولی خاص، چه کسی است؟ آیا اقارب بیمار صلاحیت امضای برائت نامه پزشکی را دارند؟ پژوهش حاضر که به روش تحلیلی توصیفی نگاشته شده است، با بررسی موارد استناد در کلام فقیهان، به این نتیجه می رسد که آیه «اولو الارحام بعضهم اولی ببعض» را می توان به عنوان یک قاعده عام در پاسخ به سوال فوق پذیرفت و در فرض بیهوشی بیماری که از تحت ولایت خارج شده است نیز می توان برای اخذ برائت به خویشانش مراجعه کرد. بررسی های حقوقی و فقهی از جمله تدقیق در موارد استعمال و استناد فقهای امامیه به آیه مذکور از طریق عمومیت بخشیدن به آیه و یا تنقیح مناط و همچنین قاعده «لاضرر» و تامل در رویه حاکم بر فضای پزشکی کشور در حال حاضر، این فرضیه را قوت می بخشد که منظور از ولی در این تبصره، ولی قهری نبوده، بلکه رضایت یکی از بستگان درجه یک بیمار (ولی عرفی)، از نظر فقهی و حقوقی، صحیح و موجب معافیت پزشک از مسئولیت خواهد شد.کلیدواژه ها
ولی بیمار, ولی شرعی, ولی عرفی, ولی قهری, اولوالارحاماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.