ویژگی های روزنه ای، فلورسانس کلروفیل و پاسخهای فیزیولوژیک و فیتوشیمیایی سه رقم گل گندم (Centaurea cyanus) به تابش پرتو فرابنفش آ و ب
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: مجله پژوهش های تولید گیاهی، دوره: 31، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JOPP-31-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 191
نویسندگان
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، ایران
نویسنده مسئول، دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، ایران
استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، ایران.
استادیار گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ایران.
چکیده
چکیدهسابقه و هدف: امروزه کاهش ضخامت لایه اوزون به دلیل افزایش ترکیبات آلوده کننده اتمسفر، باعث افزایش میزان پرتو فرابنفش در سطح زیست کره شده و مشکلاتی را برای موجودات زنده به وجود آورده است. اثرات تابش فرابنفش بر گیاهان به علت نیاز دائمی آن ها به نور خورشید، غیرقابل اجتناب است. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر پرتوهای فرابنفش (آ و ب) بر ویژگی های روزنه ای، فلورسانس کلروفیل و صفات فیزیولوژیک و فیتوشیمیایی سه رقم گل گندم انجام شد.مواد و روش ها: آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه ی کاملا تصادفی اجرا شد. پرتو فرابنفش در چهار سطح به عنوان عامل اول (شاهد، پرتو فرابنفش-آ ، پرتو فرابنفش-ب و پرتو فرابنفش-آ+ب) و سه رقم گل گندم به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. پس از رسیدن نشاها به مرحله رشدی چهار برگ حقیقی، تیماردهی توسط لامپهای فرابنفش ساخت شرکت کیو لب آمریکا شروع شد. در اواخر دوره رشد گیاهان صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی مختلف شامل محتوای نسبی آب برگ، نشت الکترولیتی، پراکسیداسیون لیپیدهای غشا، میزان کلروفیل های آ، ب و کاروتنوئید، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز، ویژگی های روزنه ای شامل تراکم و شاخص روزنه ای، طول و عرض سلول های محافظ روزنه، فلورسانس کلروفیل در برگها و همچنین صفات فیتوشیمیایی شامل محتوای فنول و فلاونویید کل، آنتوسیانین برگ و خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده ها بر اساس طرح آزمایش مورد استفاده و مقایسه میانگین تیمار ها با آزمون حداقل تفاوت معنی دار در سطح پنج درصد با استفاده از نرم افزار مینی تب انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان مالوندیآلدهید، نشت الکترولیتی و آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز تحت تاثیر پرتو فرابنفش-ب افزایش نشان داد. تابش پرتو فرابنفش-ب باعث کاهش مقدار کلروفیل برگ و افزایش کاروتنویید شد. با این حال فرابنفش-آ هیچ تاثیری بر کلروفیل نداشت، اما باعث افزایش کاروتنویید گردید. فلورسانس حداکثر، فلورسانس متغیر و حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم ІІ تحت تیمار فرابنفش کاهش یافت. بر خلاف این تیمار پرتو فرابنفش باعث افزایش فلورسانس حداقل شد. پرتو فرابنفش-ب و آ+ب باعث افزایش عرض سلول محافظ روزنه، تراکم روزنه و شاخص روزنه ای و کاهش طول سلول محافظ روزنه در گل گندم شد. میزان فلاونویید، فنول کل، آنتوسیانین و فعالیت آنتی اکسیدانی گل گندم در نتیجه تابش پرتو فرابنفش-ب افزایش یافت. بین ارقام گل گندم مورد مطالعه، رقم کورنبلوم بلو دارای مقادیر بالاتر فنول کل، فلاونویید کل و آنتوسیانین بود و از فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری نیز برخوردار بود.نتیجهگیری: در این مطالعه تابش فرابنفش-ب و تابش همزمان فرابنفش-آ و ب منجر به پاسخ های فیزیولوژیک و فیتوشیمیایی گسترده تری در ارقام گل گندم شد. با توجه به نتایج حاصل می توان گفت که پرتو فرابنفش-ب اثرات تخریبی شدیدتری نسبت به پرتو فرابنفش-آ روی گل گندم دارد. در مقایسه بین ارقام نیز مشخص گردید که رقم کورنبلوم بلو به دلیل ترکیبات فیتوشیمیایی و فعالیت بیولوژیک بالاتر جهت کاربرد دارویی مناسب تر است.کلیدواژه ها
کلروفیل فلورسانس, روزنه, فعالیت آنتی اکسیدانی, آنزیم های آنتی اکسیدان, فلاونوئیداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.