ارزیابی عملکرد دادههای بازتحلیل ERA۵ در تخمین بارش ایران و واکاوی فضایی رژیم بارشی کشور
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 15، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_ESRJ-15-2_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 128
نویسندگان
گروه جغرافیایی طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
گروه جغرافیایی طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
گروه جغرافیایی طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
مقدمهبارش از مهمترین عناصر اقلیمی محسوب میشود که در تعیین نقش و پراکندگی دیگر متغیرهای اقلیمی میتواند موثر باشد. این متغیر ناپایستهترین متغیر اقلیمی در مقیاس زمانی و مکانی است. انجمن هواشناسی آمریکا خصایص توزیع فصلی بارش در یک مکان خاص را رژیم بارش تعریف میکند. هدف این مطالعه ارزیابی دادههای بارش ماهانه پایگاه داده ERA۵نسبت به بارش اندازهگیری شده در ایستگاههای همدید کشور است. سپس توزیع فضایی رژیم بارش و آماره های ضریب تغییرات و چولگی آن به منظور شناسایی رفتار بارش ایران در مقیاس زمانی سالانه، فصلی و نیز ماهانه مورد واکاوی قرار میگیرد. مواد و روشهادر پژوهش حاضر از داده بارش شبکه ای پایگاه داده ERA۵ با قدرت تفکیک ۲۵/۰×۲۵/۰ در سالهای ۲۰۲۱-۱۹۷۹ برای پهنه ایران استفاده شده است. برای ارزیابی دقت دادههای بازتحلیل بارش ماهانه ERA۵ نسبت به دادههای بارش اندازهگیری شده در ایستگاههای همدید کشور، ۴ آماره شاخص ضریب همبستگی (Correlation Coefficient)، ریشه دوم میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRMSE)، شاخص توافق ویلموت و شاخص اریبی استاندارد شده (Standard BIAS) به کارگرفته شد.نتایج و بحثضریب همبستگی نشان داد که استفاده از بارش برآوردی این پایگاه در ماههای بارشی قابلیت اعتماد بالایی دارد. شاخص ریشه دوم میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRMSE) نیز کمترین میزان(توافق عالی بین دادهها) را داشته است. همچنین شاخص توافق ویلموت در ماههای اکتبر تا آوریل کارایی بالای این پایگاه را در برآورد بارش ماهانه اغلب ایستگاههای همدید مورد بررسی نشان میدهد. بررسی شاخص اریبی استاندارد نشان داد بیشترین کم برآوردی این پایگاه، به ترتیب در ماههای آگوست تا اکتبر و جولای بوده است. بارش با آغاز دوره سرد از در ایران از ماه سپتامبر شروع و می به طول میانجامد. سری زمانی بارش ماهانه بیان گر رفتار نامنظم بارش کشور در هر ماه میباشد. عمده مناطق کشور بیشترین درصد بارشی خود را در فصل زمستان و فصل بهار دریافت میکنند. پربارش ترین و کم بارش ترین فصل ایران به ترتیب زمستان و تابستان هستند. همچنین بررسی سریزمانی ۴۲ ساله بارش ایران نوسانات دریافت بارش در پهنه کشور در سالهای مختلف را روشن نمود.نتیجه گیریمقایسه سریزمانی بارش ماهانه در پایگاه داده بازتحلیل ERA۵ نسبت به بارش اندازهگیری شده ایستگاههای همدید، نشان از الگوی مشابه این نوع داده در طولانی مدت داشت. بارش با آغاز دوره سرد از سپتامبر در کشور شروع میشود و تا می به طول میانجامد، که اوج میانگین بارش در مناطق سواحل دریای خزر و سپس در نواحی رشته کوه های زاگرس دریافت می شود. سهم بارش زمستانه کشور ۵/۴۴ درصد کل بارش سال است، به عبارتی رژیم اصلی بارش عمدتا زمستانه است. نتایج تا حدودی بیانگیر تغییر تدریجی رژیم بارش کشور میباشد، چرا که از سهم بارش بهاره (۲/۸ میلیمتر کاهش در ۴۲ سال) و زمستانه (۲۶/۲۸ میلیمتر کاهش در ۴۲ سال) کشور کاسته شده و به سهم بارش پاییزه کشور اضافه گردیده است.کلیدواژه ها
ارزیابی داده های ERA۵, تحلیل مقایسهای دادهها, تغییرپذیری مکانی بارش, روند تغییرات بارشاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.