کانه زایی طلا، مس و فلزات همراه در محدوده هیرد شمالی، خراسان جنوبی، شرق ایران
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 15، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_ESRJ-15-2_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 30
نویسندگان
گروه زمین شناسی معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
گروه زمین شناسی معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
گروه زمین شناسی معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
دانشکده زمین شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
مقدمه محدوده معدنی هیرد شمالی با مساحتی حدود ۲۵ کیلومتر مربع در استان خراسان جنوبی و ۱۴۰ کیلومتری جنوب شهرستان بیرجند واقع شده است. در این ناحیه توده های نفوذی متوسط تا اسیدی با ترکیب گرانودیوریت تا گرانیت نفوذ کرده و توالی آتشفشانی- رسوبی ترشیری را تحتتاثیر قرار داده اند. در محدوده مورد مطالعه کانیسازی با دگرسانیهای سیلیسی، سرسیتی، تورمالینی، کلریتی و کربناتی همراه است. ساختار و بافت این نهشتهها شامل رگهها و رگههای مسطح و به ندرت استوک ورک، پراکنده، بریده و تودهای است. مواد و روشها پس از بررسی مطالعات کتابخانهای، بازدید میدانی از محدوده مورد نظر انجام شد. از تمامی واحدهای سنگشناسی موجود، توده معدنی و دگرسانی اطراف کانسار نمونهبرداری شد. ۵۷ نمونه برای آنالیز ICP-MS و ICP-OES گرفته شد. مشخصات کلیه نمونههای جمعآوری شده و ایستگاههای مورد مطالعه به دقت ثبت گردید. سپس نتایج آنالیز در نرم افزارهای مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج و بحث کانیسازی در محدوده مورد مطالعه به صورت رگههایی با ضخامتهای مختلف در امتداد شکستگیها و پهنههای گسلی دیده میشود و بیشترین کانیسازی در بازالتها و آندزیتبازالت محدوده رخ داده است. آمفیبول و پلاژیوکلاز عموما به کلریت و سریسیت تبدیل شدهاند که نشان دهنده تاثیر آبهای جوی بر سنگهای محدوده است. پیروکسنها نیز در ترکیب پس زمینه دیده میشوند. در نمونههای مورد تجزیه و تحلیل، ۲۹ نمونه دارای مقادیر بالاتر از یک درصد مس هستند که از این تعداد ۱۸ نمونه دارای مقادیر بالاتر از پنج درصد مس است. حداکثر مقدار مولیبدن در نمونههای به دست آمده برابر با ۱/۱ درصد بود. ۳۰ نمونه دارای مقادیر بالاتر از ۱۲/۰ درصد سرب و ۱۲ نمونه دارای مقادیر بالاتر از ۱ درصد سرب بوده و حداکثر میزان سرب اندازه گیری شده در نمونههای این محدوده بالاتر از ۳ درصد بوده است. ۲۸ نمونه دارای مقادیر بالاتر از ۲/۰ درصد گوگرد و ۳ نمونه دارای مقادیر بالاتر از ۱ درصد گوگرد و حداکثر میزان گوگرد اندازهگیری شده در نمونههای این محدوده بالاتر از ۳ درصد بوده است. با رسم نمودارهای همبستگی. عنصر مس نیز همبستگی خوبی با عنصر Mo دارد. (Al, Ti, Cr, Ni) Al با Ti و همچنین کروم همبستگی قوی با Ni دارد. عنصر طلا نیز به شدت با آهن و آرسنیک همبستگی دارد. نتیجهگیری بررسی های ژئوشیمیایی عناصر همراه نشان می دهد که ماگمای منشا کانی سازی در ناحیه هیرد شمالی حاصل فرورانش بوده و از این رو نوع I است. این بررسی ها نشان می دهد که طلای موجود در داخل ساختار پیریت قرار گرفته و با توجه به پاراژنز مس و مولیبدن و همچنین وجود مس به شکل کانی های کالکوپیریت می تواند نشان دهنده نزدیکی کانی سازی مس و مولیبدن باشد.کلیدواژه ها
اپی ترمال, خراسان جنوبی, کانسار, طلا, مس, هیرد شمالیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.