ارزیابی سهم اجزای شبکه جریان در اطراف زهکش زیرزمینی در یک مزرعه شالیزاری

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 47، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JISE-47-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 137
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی جعفری

دانش آموخته دکتری مهندسی آب، کارشناس مهندسی رودخانه ها و سواحل شرکت آب منطقه ای استان مازندران

علی شاهنظری

استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

هنک ریتزما

دانشیار گروه مدیریت منابع آب، دانشگاه وخنینگن هلند.

چکیده

الگوی جریان آب به سمت زهکش و اجزای شبکه جریان، اساس روابط طراحی سیستم زهکشی و تعیین کننده فاصله و عمق زهکش­ها می­باشند. این تحقیق، با هدف ارزیابی سهم اجزای جریان در اطراف زهکش زیرزمینی در مزرعه آزمایشی زهکشی زیرزمینی اراضی شالیزاری در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری طی سال ۱۳۹۷ انجام شد. مقادیر سطح ایستابی و دبی زهکش­ها به­صورت روزانه در طول فصل کشت کلزا اندازه­گیری شده و هدایت هیدرولیکی افقی و عمودی لایه­های مختلف نیز به­روش چاهک تعیین شدند. بار اجزای جریان نیز با فرمول­های موجود محاسبه و با مقادیر اندازه­گیری شده مزرعه­ای مقایسه شد. نتایج نشان داد منحنی سطح ایستابی در فاصله بین دو زهکش، حالت افقی داشته و تنها در نزدیکی زهکش، افت زیادی مشاهده شد. وجود یک لایه با نفوذپذیری کم در عمق ۶۰-۳۰ سانتی­متری موجب کاهش نفوذ عمودی و افزایش حرکت افقی آب به سمت زهکش شده است. هم­چنین مقادیر اجزای جریان نشان داد که بار جریان افقی بخش اعظمی از جریان را تشکیل داده و همبستگی مناسبی بین مقادیر محاسباتی بار افقی و مقادیر اندازه­گیری شده وجود داشت اما، سهم جز عمودی جریان کم برآورد شد و با اندازه­گیری­های مزرعه­ای مطابقت نداشت. مقدار کل بار جریان برآورد شده نیز با مقدار سطح ایستابی اندازه­گیری شده اختلاف زیادی داشت. در مجموع، جریان افقی و شعاعی در محاسبه بار جریان در مزرعه شالیزاری سهم زیادی داشته و به­دلیل کم بودن نفوذپذیری لایه کفه سخت و مقاومت در برابر جریان عمودی، اختلاف زیادی در مقدار بار کل جریان با مقدار اندازه­گیری شده وجود داشت.

کلیدواژه ها

بار افقی, بار شعاعی, بار عمودی, دبی زهکش, سطح ایستابی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.