آمنه اسدی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
محمد قدمیاری - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
سمر رمزی جهرمی - موسسه علوم باغبانی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، ایران

شپشک آردآلود چای Pseudococcus viburni  (Signoret)  یکی از آفات مهم باغ ­های چای و مرکبات در استان­ های شمال ایران است. در تحقیق حاضر اثر چند حشره­ کش با پایه گیاهی و فرمولاسیون میکروامولسیون عصاره برگ و ریشه­ Sophora pachycarpa روی شپشک چای در شرایط آزمایشگاهی به روش غوطه­ وری برگ بررسی شد. میزان LC۵۰  حشره ­کش­ های ماترین، عصاره فلفل قرمز، اسانس دارچین و سیر، روغن چریش، صابون روغن نارگیل، روغن کرچک، عصاره فرموله ­شده برگ و ریشه گیاه S. pachycarpa و اسپیرومسیفن روی حشرات کامل شپشک آردآلود چای به ­ترتیب ۲۱۵۷، ۱۵۳۸، ۲۸۲۵، ۵۶۰۸، ۴۷۴۶، ۶۵۸۵، ۴۴۹۳، ۵۳۵۷ و ۲۶۷۶ میلی ­گرم ماده فرموله­ شده /لیتر محاسبه شد. همچنین میزان LC۵۰ حشره ­کش ­ها­ی فوق روی پوره سن سوم این حشره به ­ترتیب ۲۱۸۸، ۱۵۵۵، ۲۸۰۹، ۵۵۵۹، ۴۷۰۳، ۵۸۴۲، ۳۴۵۷ ، ۵۱۹۵ و ۱۸۵۶ میلی ­گرم ماده فرموله­ شده/ لیتر محاسبه شد. آزمون­ های زیست­ سنجی نشان ­داد که بیشترین کارایی متعلق به حشره­ کش­ های عصاره فلفل قرمز، ماترین و اسانس دارچین و سیر بود. تیمار پوره ­های سن سوم شپشک آردآلود چای تیمار شده با حشره ­کش­ های گیاهی مورد آزمایش، فعالیت آنزیم ­های سم­ زدا از جمله آلفا- و بتا- استرازها، استیل کولین استراز، گلوتاتیون اس-ترانسفراز(GST)  و سامانه MFO را تحت تاثیر قرار داد. حشره ­کش­ های عصاره فلفل قرمز، اسانس دارچین و سیر و عصاره فرموله شده­ برگ S. pachycarpa سبب کاهش فعالیت آنزیم ­های آلفا-استراز­ها شدند. از آنجا که عصاره فلفل قرمز، ماترین و اسانس دارچین و سیر مرگ و میر قابل ملاحظه­ ای روی پوره­ ها و حشرات کامل شپشک آردآلود چای داشتند، این حشره ­کش ­ها می­ توانند در مدیریت تلفیقی شپشک آردآلود چای مدنظر قرار گیرند.

آفت کش های گیاهی, آنزیم های سم زدا, سمیت, عصاره تلخه بیان