بررسی و تطبیق مولفه های پدیدارشناسی و عرفانی در منظومه ی گنجینه ی اسرار عمان سامانی
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه شعرپژوهی (بوستان ادب)، دوره: 16، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JBASH-16-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 158
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز
استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز.
چکیده
مکتب فلسفی پدیدارشناسی هوسرل مولفه هایی دارد که میان آن ها و مولفه هایی که در عرفان هست، شباهت هایی وجود دارد. تا زمانی که به مولفه ها در جایگاه نظریه نگریسته شود، قضاوت به تشابه و تفاوت آن ها چندان منطقی به نظر نمی رسد. هدف این پژوهش بررسی و تطبیق این مولفه ها در منظومه ی عرفانی- عاشورایی گنجینه ی اسرار عمان سامانی است. در راستای این هدف ابتدا با مطالعه ی متون مربوط به حوزه ی پدیدارشناسی پنج مولفه که سنخیت بیشتری با مفاهیم عرفانی داشتند، استخراج و سپس مولفه های عرفانی مشابه معرفی شده اند. پس از مطالعه ی دقیق گنجینه ی اسرار عمان سامانی شواهدی که بیانگر مولفه های عرفانی موردنظر بوده است، جمع آوری، مقایسه و بررسی شده است. این مقاله مدعی است که اگرچه اساس و خاستگاه نظریات پدیدارشناسانه و عرفان متفاوت است؛ اما هر دو درراستای دستیابی آگاهی راستین مسیرهای مشابهی را طی کرده اند. مولفه های انسان کامل و تاویل و شهود در عرفان، خاستگاهی الهی دارند؛ درحالی که مفهوم «من» در فلسفه ی هوسرل بیانگر تکامل دیدگاه انسان گرایانه در فلسفه ی غرب است. ریشه ی اصطلاح «تاویل فلسفی» را می توان در فلسفه ی انتقادی کانت (kant) تکامل آن را در سنت ها و نظریه های فلسفی مختلف جست وجو کرد. منشا شهود فلسفی نیز عقل و استدلال بشری است. تجرید به معنای عرفانی آن ریشه در باورهای الهی دارد و خاستگاه اپوخه۱ به نظریات شکاکان یونانی می رسد. ماهیت فلسفه و عرفان با هرگونه تقلید سازگار نیست. از فیلسوفان متقدم غربی افلاطون و ارسطو و در فلسفه ی شرق ابن سینا وشیخ اشراق در باب علم حضوری تامل داشته اند. درنهایت نمی توان از نظریه ی شباهت میان مولفه ها، آن هم تنها در بخشی جزئی از مفاهیم گسترده ی عرفانی، فراتر رفت. کلیدواژه ها
ادبیات عاشورایی, پدیدارشناسی, عرفان, عمان سامانیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.