بررسی فقهی مفاد برجام بر اساس قواعد فقه سیاسی (وفای به عقود، نفی سبیل، مصلحت)

این تحقیق بر اساس سه قاعده «نفی سبیل»، «وفای به عقود» و «قاعده مصلحت»، با توضیح معاهده برجام، شرح ویژگی های آن، و جایگاه قواعد «فقه سیاسی» به ویژه در عرصه روابط خارجی کشور، با روش اجتهاد فقهی، و به صورت توصیفی-تحلیلی حکم اولی و ثانوی معاهده برجام از منظر قواعد مذکور مورد بررسی قرار می دهد؛ به این بیان که بر اساس قاعده نفی سبیل معاهده برجام از سوی دولت اسلامی نباید مورد پذیرش واقع می شد، و از سوی دیگر طبق عمومیت قاعده وفای به عهد، پایبندی به برجام لازم است، یا با توجه به مستثنیات قاعده اوفوا بالعقود، دولت اسلامی مجاز به نقض معاهده است و یا این که در فرض تزاحم قواعد، آیا نوبت به قاعده مصلحت خواهد رسید، یا بدون این قاعده هم می توان به نتیجه رسید؛ یا ترکیبی شناور از مجموعه قواعد فقهی، قادر خواهند بود تا تکلیف ما را نسبت به این مساله مشخص سازند. بنابراین بر مسئولان دولت اسلامی است تا با بهره گیری از خبرگان فقاهت، و با همکاری کارشناسان حقوق بین الملل، برای تهیه قواعد فقهی ناظر به معاهدات، تلاش کنند.

کلیدواژه ها:

معاهدات بین المللی ، برجام ، قواعد فقه سیاسی ، قاعده نفی سبیل ، قاعده وفای به عقود ، قاعده مصلحت