فریبرز سیف الهی - دانشجوی دکتری فناوری غذایی، گروه صنایع غذایی و تبدیلی، پژوهشکده فناوری های شیمیایی، سازمان پژوهش های علمی وصنعتی ایران
محمد حسن ایکانی - استاد گروه صنایع غذایی و تبدیلی، پژوهشکده فناوری های شیمیایی، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران
ناهید خندان - دانشیار گروه فناوری های شیمیایی سبز، پژوهشکده فناوری های شیمیایی، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، تهران

تقطیر مولکولی مسیر کوتاه در حقیقت یک روش جداسازی فیزیکی است که در زمینه های مختلفی مانند غذا،پتروشیمی، آرایشی و دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. این فناوری مبتنی بر تبخیر برخی عناصر تشکیل دهندهیک مخلوط است که به حالت لایه نازک در تماس با سطح گرم قرار دارد. تحت فشار کم، عناصر تبخیر شدهمذکور در اثر تماس با سطح سردی که در فاصله بسیار کوتاهی از آن قرار دارد مجددا به مایع تبدیل می شوند.در سالهای اخیر، فناوری تقطیر مولکولی مجددا مورد توجه قرار گرفته و در زمینه هایی مانند خالص سازی وغنی سازی ترکیبات فعال زیستی از عصاره های طبیعی و همچنین تولید ریزمغذی های از این فناوری استفادهمی شود. روغن های خام به دست آمده از فرآوری دانه های روغنی قبل از مصرف به منظور جداسازی ترکیباتنامطلوب تصفیه می شوند. متداول ترین روش مورد استفاده تصفیه با بخار است. به منظور دست یابی به روغنتصفیه شده با کیفیت بالا، کیفیت روغن خام بسیار حائز اهمیت است. مهم ترین اقدام کاربرد بخار فوق گرمتحت شرایط فشار پائین و دماهای بالاتر از ۲۲۰ درجه سلسیوس است. در نتیجه، اسیدهای چرب آزاد وترکیبات فرار نامطلوب حاصل شده در اثر شکست ترکیبات ناشی از اکسیداسیون لیپیدها حذف می شوند. کیفیتروغن به دست آمده از طریق تصفیه فیزیکی مشابه محصول حاصل از تصفیه قلیایی است در حالیکه افت روغنو آلودگی محیط زیست در روش فیزیکی کمتر است.

تصفیه فیزیکی، روغن ها و چربی ها، خالص سازی، غنی سازی