شناخت ترجیحات زیبایی شناختی و تمایل به پرداخت ساکنین اصفهان برای استفاده از پارک های شهری

مقدمه: پارک ها در یک شهر وظایف متعدد اجتماعی و اکوسیستمی را بر عهده دارند و به شهروندان کمک می کنند تا به صورت آسان در زمان کوتاهی از زندگی شهری فاصله گرفته و احساس حضور در طبیعت را احساس کنند. از این رو مدیریت یکپارچه پارک های شهری باید بر افزایش مطلوبیت پارک ها با استفاده از اجزای طبیعی متمرکز باشد. هدف اصلی این تحقیق، کسب دانش و شناخت ترجیحات زیبایی شناختی و تمایل به پرداخت ساکنین اصفهان برای استفاده از پارک های شهری بود.مواد و روش ها: در این مطالعه، شش پارک صفه، ناژوان، غدیر، هشت بهشت، لاله و قلمستان انتخاب و نظرات ۱۵۰ بازدیدکننده به روش نمونه گیری در دسترس از طیف های مختلف شهروندان تحلیل و بررسی شد. پس از طراحی و جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته و اطمینان از روایی و پایایی آن، آمار توصیفی اطلاعات برای تفسیر بهتر نتایج استفاده شد. اطلاعات دسترسی به پارک در طبقات زمان رسیدن به پارک، زمان مراجعه در هفته، وسیله مورد استفاده برای رسیدن به پارک و اشخاص همراه طبقه بندی شد. برای جمع آوری پاسخ ها در هر زمینه، از مقیاس لیکرت ۵ تایی استفاده شد. همچنین برای بررسی تفاوت بین نظرات گروه های مختلف از تحلیل واریانسANOVA استفاده شد. در این مطالعه، یک شاخص مطلوبیت برای اندازه گیری میزان تمایل افراد به حضور و استفاده در پارک طراحی گردید.نتایج: در این تحقیق، کمترین درصد حضور بانوان در پارک صفه و ناژوان که در حاشیه شهر حضور دارد مشاهده شد. افراد جوان در گروه سنی ۱۸ تا ۲۵ سال با ۲۸/۲۴ درصد، فراوان ترین جامعه سنی بازدیدکننده از پارک بودند. از بین پارک های منتخب، پارک صفه و سپس پارک هشت بهشت به ترتیب با ۱۳/۴۰ و ۷۳/۳۸ دقیقه طولانی ترین متوسط زمان دسترسی به پارک را داشتند. نتایج نشان داد که نوع پارک و مکان قرارگیری آن بر انتخاب وسیله سفر اثرگذار است. پارک صفه با بیش از ۴۰ درصد بازدیدکنندگان و پارک هشت بهشت با بیش از ۳۸ درصد بازدیدکنندگان در رتبه های اول و دوم استفاده از حمل و نقل عمومی را داشتند. همچنین از منظر ارتباط با طبیعت، پارک صفه و ناژوان تفاوت معنی داری (۰۵/۰ ≥ p-value) سایر پارک ها از خود نشان دادند. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که پارک های ناژوان و صفه عموما به عنوان یک مقصد تفریحی و نه به عنوان نزدیکترین پارک برای انجام فعالیت های تفرجی انتخاب می شوند. حال آنکه سایر پارک ها که دارای طراحی عمومی هستند اغلب توسط ساکنین محلی مورد استفاده قرار گرفته و کمتر به عنوان مقصد گردشگری برای طیف های خاصی استفاده می شود. شهروندان بیشتر میزان تمایل به پرداخت را در پارک های صفه و ناژوان نشان دادند که دلیلی بر اثر طبیعی بودن محیط بر حفظ آن است. بحث: بر اساس نتایج این مطالعه به نظر می رسد که افزایش طبیعی بودن پارک ها، افزایش وسعت آن ها و تلاش برای طراحی پارک هایی که برای استفاده های خاص (نه به صورت عمومی) طراحی می شوند مقبولیت بیشتری بین شهروندان برای تمایل به پرداخت و مطلوبت بالای آن ها برخوردار خواهد بود. پیشنهاد می شود تا اجزای طراحی پارک ها نیز طبقه-بندی و کیفیت حضور و چیدمان آن ها در داخل پارک نیز به عنوان یکی از معیارهای مهم مطلوبیت مورد بررسی قرار گیرد. ملاحظاتی از قبیل سرانه هر پارک، وسعت و موقعیت مکانی آن ها نیز یکی از مهمترین مواردی است که بر کیفیت و مطلوبیت پارک اثر می گذارد.

کلیدواژه ها:

خدمات پارک ، ارزشگذاری مشروط ، مطلوبیت پارک ، اصفهان