آمنه ناصری - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
حسین جناآبادی - استاد گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
افسانه مرزیه - دانشیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

این پژوهش با هدف تعیین تاثیر آموزش مهارتهای خودتعیین گری بر هیجانهای تحصیلی، خودپنداره تحصیلی و مسئولیت پذیری دانش آموزان انجام شد. روش انجام تحقیق نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه یازدهم مقطع متوسطه شهرستان درمیان به تعداد ۳۰ نفر به صورت روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و سپس به صورت همتا به دو گروه آزمایش و کنترل در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ انتخاب شدند. آموزش خودتعیین گری براساس نظریه دسی و رایان (۲۰۰۰) روی دانش اموزان گروه آزمایش طی ۱۰ جلسه ۶۰ دقیقه ای بصورت هر هفته دو جلسه اجرا شد. ابزار پژوهش پرسشنامه هیجانهای تحصیلی(پکران و همکاران، ۲۰۰۲)، خودپنداره تحصیلی(یسن چن، ۲۰۰۴)، مسئولیت پذیری دانش آموزان(لوئیس، ۲۰۰۱) و بسته آموزشی خودتعیین گری(دسی و رایان، ۲۰۰۰) بود. روایی پرسشنامه های پژوهش از نوع محتوایی و اعتبار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه هیجانهای تحصیلی ۸۷/۰، خودپنداره تحصیلی ۹۱/۰ و پرسشنامه مسئولیت پذیری ۸۳/۰ برآورد گردید. یافته ها نشان داد آموزش مهارت های خودتعیین گری بر هیجان های تحصیلی دانش آموزان تاثیر مثبت و معناداری داشت و توانست میزان هیجانهای مثبت تحصیلی را افزایش و هیجانهای منفی تحصیلی را کاهش دهد. همچنین آموزش مهارتهای خودتعیین گری بر خودپنداره تحصیلی (و مولفه های آن) در دانش آموزان تاثیر مثبت و معناداری داشت و توانست میزان خودپنداره تحصیلی دانش آموزان را بهبود ببخشد. نتایج نیز بیانگر این بود که آموزش مهارتهای خودتعیین گری بر مسئولیت پذیری(و مولفه های آن) در دانش آموزان اثربخش بود و میزان مسئولیت پذیری را در دانش آموزان افزایش داد.

آموزش خودتعیین گری, خودپنداره تحصیلی, مسئولیت پذیری, هیجان های تحصیلی