علی محمد حاضری - Assistant Professor of Sociology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
مرضیه گراوند - Graduate Student, Revolutionary Sociology, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution, Tehran, Iran

دین پدیده ای اجتماعی است که ترکیب آن با حکومت در طول تاریخ جلوه های متنوعی داشته واشکال و قالب های متعددی به خود گرفته است. نقش و عملکرد دین در انقلاب فرانسه و ایران بسیار موثر و البته متفاوت بوده است؛ به طوری که ما به این نقطه تعارض برمی خوریم که دین در فرانسه کنار نهاده شده و جدایی دین از سیاست مطرح می شود، اما در ایران، انقلاب مبنایی دینی دارد. براساس نظریه وبر، در فرانسه، قرائت جدیدی از دین، مشروعیت حکومت مبتنی بر قرائت سنتی از دین را زیر سوال برد و منجر به وقوع انقلاب شد؛ به طوری که شاهد رانده شدن دین به عرصه خصوصی زندگی و جدایی از عرصه سیاست و حکومت هستیم. درانقلاب ایران نیز، براساس نظریه دورکیم و مارکس، می توان گفت که رفع توهم زایی، انسجام، و همبستگی حاصل شده از دین توانست ائتلافی همه جانبه را بر علیه حکومت دین ستیز شکل دهد و بنای حکومت را براساس دین پایه ریزی کند.

Religion, Ideology, the Iranian revolution, the French revolution, revolutionary, revolutionary mobilization