منصوره حسین اللهی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
سمیه سلطانی گردفرامرزی - دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
ابوالفضل عزیزیان - استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
حیدر مفتاحی زاده - دانشیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

با توجه به شرایط اقلیمی استان یزد و لزوم کشت گیاهان داروئی کم آبخواه و صنعتی، گیاه گوار برای بررسی اثر تنش خشکی و بیوچار به عنوان اصلاح کننده خاک انتخاب گردید. آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی سه سطح تنش خشکی I۱، I۲ و I۳ (۷، ۱۰ و ۱۴ روز دور آبیاری) و عامل فرعی اول دو گونه تجاری و بومی و عامل فرعی دوم سه سطح بیوچار (صفر، ۵/۰ و ۱ درصد) بود. در پایان آزمایش صفات درصد صمغ، نشت یونی، محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل a و b و شاخص کلروفیل (SPAD) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اثرات اصلی دور آبیاری بر صفات درصد صمغ، محتوای نسبی آب برگ، نشت یونی، کلروفیل a و SPAD در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. در حالیکه اثرات اصلی نوع واریته تنها بر SPAD و همچنین اثرات اصلی بیوچار بر نشت یونی و SPAD از نظر آماری معنی دار شد. اثر متقابل دور آبیاری و واریته نیز فقط بر صفت SPAD معنی دار نشان داد؛ اگرچه اثر متقابل دور آبیاری و بیوچار بر صفات کلروفیل a و SPAD معنی دار بود. اثر متقابل واریته و بیوچار و همچنین اثر متقابل دور آبیاری، واریته و بیوچار تنها بر صفت SPAD اثر معنی دار در سطح ۵ درصد نشان داد. دور آبیاری ۱۷ روز (I۳) درصد صمغ و محتوای نسبی آب برگ را در واریته های گوار، ۲۹/۲۴ و ۱۰/۶۴ درصدی نسبت به شاهد (I۱) کاهش داد. به طور کلی تنش خشکی درصد صمغ، محتوای نسبی آب برگ را کاهش و نشت یونی را افزایش معنی دار داد. همچنین کاربرد بیوچار باعث افزایش معنی دار نشت یونی و SPAD شد و دور آبیاری ۱۰ روز با سطح ۱ درصد بیوچار در واریته بومی باعث بالاترین میزان SPAD در گیاه گوار گردید.

داروئی, کم آبی, گوار, بیوچار, گونه