نظام آبیاری اراضی کشاورزی و باغی در دوران سلجوقیان مطابق با نظریه استبداد شرقی ویتفوگل
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه تاریخ روستا و روستانشینی در ایران و اسلام، دوره: 1، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_HVRI-1-3_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 258
نویسندگان
دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران
دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران
دانشیار گروه تاریخ؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران
دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران
چکیده
این نوشتار اقدامات و چگونگی عملکرد سلجوقیان را در نظام آبیاری اراضی زراعی و باغی شرح میدهد. سرزمین ایران به خاطر وسعت و تنوع اقلیمی خاص، در میان سرزمین های اسلامی از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ نیمه جنوبی و برخی از مناطق شرقی ایران، به سبب کمبود بارندگی و نیز اقلیم گرمسیری، همواره مشکلاتی را برای کشاورزان در طول تاریخ ایجاد کرده است که حاکمان سلجوقی هم از این قاعده مستثنی نبودند و با توجه به اینکه عایدات حاصل از زراعت برای آنان حیاتی بود؛ بنابراین به ناچار تمهیداتی را اندیشیدند. در همین راستا این سوال مطرح می شود که عملکرد سلجوقیان در مدیریت نظام آبیاری چگونه بود؟ فرضیه حاصله چنین است که سلاجقه با توجه به شرایط اقلیمی و نیز اولویت بخشیدن به مناطق کم آبی که از نظر اقتصادی مهمتر بودند، مسئله کمبود آب را مدیریت نمودند. این مقاله با بهرهگیری از روش پژوهش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل، طبق نظریه ویتفوگل ابعاد و زوایای موضوع را بررسی مینماید. یافتههای تحقیق نشان می دهد که سلاجقه در اکثر مواقع، به ویژه در عصر انحطاط، تنها در نقاطی به حفر چاه و احداث قنات میپرداختند که محصولات خاص و کمیابی، مثل برخی از میوه های گرمسیری را پرورش میدادند؛ زیرا فروش چنین محصولاتی باعث میشد تا عایدات بیشتری وارد خزانه سلطان سلجوقی شود و تا حدودی کسری نقدینگی جبران گردد. بااین حال هزینه هنگفت وسایل آبیاری اراضی بر عهده زارعان بود که باعث نارضایتی آنان شده بود.کلیدواژه ها
سلجوقیان, آبیاری اراضی, سدها, قنات ها, چاه هااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.