کسری آهیخته - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی ، گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
مریم نوابیان - دانشیار، آبیاری و زهکشی ، گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
محمدحسن بیگلویی - دانشیار، آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

زهکشی میان و پایانفصل کشت برنج برای بهبود کیفیت آن و همچنین برداشت مکانیزه اهمیت دارد. در خاکهای با بافت سنگین که نصب زهکش زیرزمینی پرهزینه است ، می توان از زهکش لانه موشی استفاده کرد. این تحقیق ، با هدف ارزیابی کیفیت زهآب در زهکشی میان و پایانفصل برنج در زهکشی لانه موشی اراضی شالیزاری انجام شد. آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار تحت تیمار اصلی زهکشی در دو سطح ۱- زهکش لانه موشی بدون گراول و ۲- زهکش لانه موشی با گراول و تیمار فرعی روش آبیاری در دو سطح ۱- آبیاری غرقاب و ۲- آبیاری تناوبی اجرا شد. شیوه آبیاری غرقاب دائم و تناوبی با عمق پنج سانتی متر اجرا و در مرحله پنجه زنی و برداشت محصول زهکشی میانفصل و پایانفصل انجام شد. در دو مرحله زهکشی از زهآب نمونه برداری و پارامترهای کیفیت آن شامل اسیدیته ، هدایت الکتریکی ، نیترات، فسفات، کل جامدات معلق ، مقادیر سدیم ، کلسیم و منیزیم مطابق با استاندارد اندازهگیری شد. نتایج نشان داد میانگین اسیدیته ، هدایت الکتریکی در زهکش لانه موشی با گراول نسبت به بدون گراول در میانفصل افزایش و در پایانفصل کاهش داشت . نسبت جذب سدیم در زهکش لانه موشی با گراول نسبت به بدون گراول در میان و پایانفصل کاهش داشت . غلظت نیترات و فسفات به ترتیب در میانفصل ۱۰ و ۱۶ درصد کاهش و در پایانفصل به ترتیب بدون تغییر و ۲۶ درصد کاهش داشت .

بافت خاک سنگین ، زهکشی میانفصل و پایانفصل ، کیفیت زهآب، محیط زیست .