موضع ویتگنشتاین در باب دوگانه واقع گرایی ناواقع-گرایی در زبان دین (بر اساس تفسیر دی. زد. فیلیپس)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دو فصلنامه الهیات، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_TEO-2-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 84
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید مهدی پاک نهاد

دکتری فلسفه دین از دانشگاه تهران

چکیده

موضوع پژوهش حاضر مطالعه موضع ویتگنشتاین در باب ماهیت واقع­گرا یا ناواقع­گرای زبان دین است. به همین منظور تفسیر دی. زد. فیلیپس از ویتگنشتاین متاخر مبنای بحث قرار گرفته و تلاش شده است تا مسئله زبان دین، در چارچوب الگوی واقع­گرایی  ناواقع­گرایی مورد بررسی قرار گیرد. پرسش اصلی تحقیق این است که آیا مواضع ویتگنشتاین (به ویژه بر اساس شرحی که فیلیپس ارائه می دهد) را می توان در حکم یک موضع سوم در تقابل با دوگانه واقع­گرایی ­ ناواقع­گرایی دانست؟ بر همین مبنا ابتدا شرح مختصری از دو موضع واقع گرایانه و ناواقع گرایانه نسبت به باورهای دینی ارائه شده و سپس موضع ویتگنشتاین در این زمینه (مطابق تفسیر فیلیپس) مطرح شده است. یافته­های پژوهش حاضر نشان می­دهد که به زعم فیلیپس و در چارچوب الگوی نظری ویتگنشتاین، واقع­گرایی و ناواقع­گرایی مفاهیمی مبهم و نارسا به شمار می­روند که ضروری است بر پایه الگوی کارکردی معنا مورد بازسنجی قرار گیرند. فیلیپس به تبعیت از ویتگنشتاین، دوگانه واقع­گرایی ناواقع­گرایی را دوگانه­ای کاذب دانسته و بر این باور است که زبان دین، نه زبانی واقع­گراست و نه زبانی ناواقع­گرا؛ بلکه زبان ماهیتی توصیفی دارد نه تجویزی که معنایی خاص را بر اساس عمل فرد افاده کرده و لذا ضروری است متعلق و معنای آن نیز بر پایه عمل فرد مومن در بازی زبانی دین و نحوه زندگی دینی مورد تحلیل قرار گیرد.

کلیدواژه ها

واقع گرایی, ناواقع گرایی, ویتگنشتاین, فیلیپس, بازی زبانی, صور حیات

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.