تاملی در برهان قاعده «کل حادث تسبقه قوه و ماده تحملها»

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه حکمت اسلامی، دوره: 2، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_FHI-2-5_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 74
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی شیروانی

دانشیار و عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

به اعتقاد حکیمان، هر حادثی مسبوق است به قوه و ماده ای که حامل آن قوه است. بر اساس این قاعده، ایشان خلقت یکباره و بدون سابقه پدیده ها را محال می شمارند و از این نظر مقدورهای خداوند را محدودتر از آنچه متکلمان (منکران قاعده یادشده) بدان قائل اند، می دانند. ازاین رو، این قاعده در مباحث الهیاتی و شناخت چگونگی آفرینش خداوند اهمیت فراوانی دارد. در این مقاله پس از توضیح مضمون این قاعده، به بررسی دلیل عمده ای که از سوی ابن سینا و دیگران بر آن اقامه شده، پرداخته و مغالطه صورت گرفته در آن را نشان داده ایم، آنگاه تحقیقی را که از سوی خواجه طوسی برای تتمیم آن صورت گرفته، تبیین و سپس نقد کرده ایم و سرانجام برهانی دیگر بر اساس اصول و مبانی حکمت متعالیه برای اثبات قاعده به دست داده ایم.

کلیدواژه ها

قاعده فلسفی «کل حادث...», ابن سینا, خواجه طوسی, امکان استعدادی, حادث, قوه, ماده

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.