ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ و محیط بر عملکرد دانه و پایداری عملکرد لاین های امیدبخش جو (.Hordeum vulgare L) با استفاده از مدل AMMI و آماره های پایداری
محل انتشار: فصلنامه علوم زراعی ایران، دوره: 25، شماره: 4
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 90
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AGRO-25-4_001
تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1403
چکیده مقاله:
آزمایشهای چندمحیطی و تجزیه برهمکنش ژنوتیپ و محیط نقش مهمی در برنامههای به نژادی مرتبط با معرفی ارقام پرمحصول و پایدار مناسب کشت در مناطق مختلف دارند. در این تحقیق، ۱۸ لاین امیدبخش جو همراه با دو رقم اکسین و گلچین (شاهد) در پنج ایستگاه تحقیقاتی اهواز، داراب، زابل، گنبد کاووس و مغان به مدت دو سال زراعی (۰۱-۱۴۰۰ و ۰۲-۱۴۰۱) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس دادهها با استفاده از مدل اثرات اصلی افزایشی و اثر متقابل ضربپذیر (AMMI) نشان داد که اثر محیط، ژنوتیپ و برهمکنش بین آنها بر عملکرد دانه لاین های امید بخش جو معنیدار بود. بیشترین سهم تغییرات عملکرد دانه توسط اثر محیط و برهمکنش ژنوتیپ و محیط توجیه شد. سه مولفه نخست ۶۸/۹درصد از کل تغییرات برهمکنش ژنوتیپ و محیط را توجیه کردند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که لاین های امیدبخش شماره ۱۴، ۳، ۱۰ و ۱۷ به ترتیب با ۴۹۶۰، ۴۹۲۰، ۴۷۵۰ و ۴۶۷۰ کیلوگرم در هکتار، دارای عملکرد دانه بالاتری نسبت به ارقام شاهد و سایر لاین های امیدبخش بودند. بر اساس آمارههای پایداری مبتنی بر مدل AMMI، لاین ۱۷ و بر اساس آمارههای مبتنی بر مدل پیش بینی های خطی نااریب (BLUP)، لاین های ۱، ۳، ۱۰، ۱۴ و ۱۷ به ترتیب بیشترین پایداری عملکرد دانه را داشتند. با توجه به بای پلات دوطرفه عملکرد دانه و شاخص میانگین وزنی نمرات مطلق (WAASB)، لاین های جو مورد بررسی در چهار ربع گروهبندی شده و لاین های ۳، ۱۰ و ۱۷ در گروه لاین های با پایداری عملکرد دانه بالا قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که لاین های امیدبخش ۴ و ۱۴ دارای سازگاری خصوصی به مناطق شمالی (مغان و گنبدکاووس) و لاین های امیدبخش ۳ و ۱۰ دارای سازگار خصوصی به مناطق جنوبی (زابل، اهواز و داراب) در اقلیم گرم بودند. پژوهش های تکمیلی روی این لاین های امید بخش برای انتخاب و معرفی برخی از آنها به عنوان ارقام جدید و یا استفاده از آنها در برنامههای ملی به نژادی جو ، پیشنهاد می شود.
کلیدواژه ها:
Barley ، Multi-environmental trails ، Principal component analysis and Specific adaptability ، آزمایش های چند محیطی ، پایداری عملکرد ، سازگاری خصوصی ، جو و تجزیه به مولفه های اصلی
نویسندگان
سلیم رحمتی
Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
رضا عزیزی نژاد
Department of Biotechnology and Plant Breeding, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
علیرضا پورابوقداره
Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran
علیرضا اطمینان
Department of Plant Breeding and Biotechnology, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran
لیا شوشتری
Department of Plant Breeding and Biotechnology, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :