واکاوی روش گرته برداری در ترجمه ی قرآن کریم براساس الگوی وینه و داربلنه (موردپژوهی؛ ترجمه ی روشنگر کریم زمانی)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ادب اسلامی، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JJILR-2-3_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 53
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا پاشازاده

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

صدیقه زودرنج

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

یکی از الگوهای مطرح در زمینه ی نقد و ارزیابی ترجمه، الگوی وینه و داربلنه است. این الگو با دو استراتژی مستقیم و غیرمستقیم، هفت تکنیک قرض گیری، ترجمه ی تحت اللفظی، گرته برداری، تغییر صورت، تغییر بیان، معادل یابی و همانندسازی را در خود جای داده است. کاربرد این تکنیک های هفت گانه، در ارزیابی ترجمه ی متون مختلف و تعیین رویکردهای مورد استفاده در آنها است. در این میان، کیفیت بکارگیری هر یک از تکنیک های یادشده در ترجمه ی متن مقدس قرآن به دلیل ویژگی های منحصر به فرد آن مساله ای حائز اهمیت است. ترجمه ی روشنگر کریم زمانی به دلیل بهره مندی از تفاسیر معتبر، یکی از ترجمه های برتر قرآن کریم به شمار می رود. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و براساس الگوی وینه و داربلنه، نحوه ی بهره گیری کریم زمانی از تکنیک گرته برداری را در دو نوع واژگانی و ساختاری (ساختار نحوی) در ترجمه ی روشنگر قرآن کریم در پنج جزء پایانی مورد تحلیل و نقد قرار می دهد. هدف از این نوشتار، شناسایی ترکیب های متمایز گرته برداری واژگانی و نیز تبیین رایج ترین ساختارهای گرته برداری شده از زبان عربی در ترجمه ی زمانی بر اساس الگوی ذکرشده می باشد. نتایج، حاکی از آن است که زمانی در بیشتر موارد در گرته برداری های واژگانی -که غالبا از نوع ترکیب وصفی هستند- موفق عمل کرده و توانسته تاثیر متن مبدا را به متن مقصد منتقل نماید. اما در بعضی انواع گرته برداری ساختاری مانند ترجمه ی ساختار مفعول مطلق و جمله حالیه، ترجمه ی وی نزد مخاطب فارسی زبان، در برخی موارد، از روانی و شیوایی لازم برخوردار نیست.

کلیدواژه ها

الگوی وینه و داربلنه, گرته برداری واژگانی, گرته برداری ساختاری, ترجمه روشنگر, کریم زمانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.