اتصال حکمت و شریعت: بررسی تطبیقی آرای فارابی و ابن رشد درباره نسبت فلسفه و دین

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه حکمت اسلامی، دوره: 4، شماره: 14
  • کد COI اختصاصی: JR_FHI-4-14_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 154
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

جهانگیر مسعودی

عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

جواد شمسی

کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

پرسش از نسبت فلسفه و دین، در کهن ترین ادوار تاریخ تفکر بشر ریشه دارد و فیلسوف مسلمان نیز چونان دیگر هم صنفانش دستخوش این پرسش بوده است. جستار پیش رو درصدد بازخوانی، تطبیق و سنجش آرای دو فیلسوف دوران ساز مسلمان، فارابی و ابن رشد برآمده است. وجه این تطبیق افزون بر نوآوری و اصالت آرای طرفین، حضور ایشان در دو بزنگاه خاص تاریخی است: هنگامه طلوع و تاسیس فلسفه اسلامی و زمانه احیای پیکر تنومند اما نیمه جان آن. هر دو متفکر برآنند که فلسفه و دین موافق یکدیگرند؛ چراکه از یک حقیقت سخن می گویند؛ با این تفاوت که ابن​رشد به صراحت از اختلاف ظاهری این دو سخن می گوید و به مدد علم تاویل در مسیر رفع این اختلاف گام می گذارد؛ اما به نظر می رسد در نظرگاه فارابی، اساسا مسئله اختلاف مطرح نمی شود؛ چراکه مخاطب فلسفه و دین، وجه اشتراکی با یکدیگر ندارند تا مجالی برای بروز اختلاف پدید آید. این مقاله می کوشد با رجوع به آثار اصیل و تراز اول هریک از این دو فیلسوف، مهم ترین ایده های آنان را احصا و طبقه بندی کند و از پی آن در مسیر مقایسه و تطبیق آنها گام بردارد.

کلیدواژه ها

فارابی, ابن رشد, دین, فلسفه, تاویل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.