مهرناز عباسیان - دانشجوی کارشناس ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان
ابراهیم امیری - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان
مجید نحوی - هیئت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور
مجید عاشوری - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان

برنج نقش به سزایی در تامین نیاز غذایی مردم جهان دارد و در سطح گستردهای از زمینهای زراعی جهان کشت میشود. همواره یافتن دور آبیاری مناسب که ضمن کاهش مصرف آب، تغییری در میزان عملکرد برنج ایجاد نکند مسئله بوده است و به نظر می رسد که محدودیت منبعدر برنج اهمیت بیشتری در تعیین عملکرد دارد. به منظور بررسی تاثیر دور آبیاری و محدودیت منبع بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی در 3 تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور رشت در سال زراعی 1390 اجرا شد. تیمار ها شامل 4 سطح آبیاری غرقاب و دور آبیاری 5,8 و 11 روزه و 4 تیمار محدودیت منبع شاهد ، قطع کامل برگ پرچم، قطع کامل تمامی برگها بجز برگ پرچم و قطع کامل تمامی برگها بجز برگ پرچم و برگ پایین برگ پرچم بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد محدودیت منبع بر خصوصیات برنج از جمله ارتفاع بوته، تعداد پنجه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، بیوماس کل وشاخص برداشت تاثیر معنی دار داشت. دور آبیاری بر ارتفاع بوته، تعداد پنجه، عملکرد دانه، بیوماس کل و شاخص برداشت تاثیر معنی دار داشت. اثر متقابل آبیاری و محدودیت منبع بر ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، بیوماس کل معنی دار بود. نتایج نشان داد تیمار دور آبیاری 5 روزه با 11 % و 8 روزه با 18 % وتیمار 11 روزه با 19 % کاهش عملکرد نسبت به شاهد داشتند. نتایج سایر تحقیقات نیز نشان می دهد که بسته به شرایط اقلیمی و خاکی متفاوت ضرورت ندارد که گیاه برنج در تمام مراحل رشد بصورت غرقاب دائم باشد، بلکه در بعضی ازمراحل رشد می توان آن را تحت تأثیر تنش آب در حد کاهش ارتفاع آب ایستابی در کرت قرار داد بدون اینکه عملکرد محصول کاهش یابد.

برنج، آبیاری،محدودیت منبع ، عملکرد و اجزای عملکرد