منصور حسامی کرمانی - دانشیارگروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران، نویسنده مسئول.
نگار نجیبی - دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

پیکره مرمرین «لائوکن و پسرانش» متعلق به سده های میانه مسیحیت، سه قرن پیش از میلاد مسیح تا یک قرن پس از میلاد مسیح، یکی از برترین و مشهورترین مجسمه های تاریخ به شمار می آید که در سال ۱۵۰۶ میلادی در شهر رم در ایتالیا از زیر خاک بیرون آورده شد. گوتهولد افرایم لسینگ نمایش نامه نویس و فیلسوف آلمانی، کتابی با نام «لائوکن» در سال ۱۷۶۶ میلادی نگاشت که به بررسی زیبایی شناسی این تندیس می پردازد و بحث هنرهای مکانی و زمانی را مطرح می کند. با وجود اینکه، برخی این کتاب را آغازگر بررسی های زیبایی شناسی دانسته اند، ولی لائوکن لسینگ را می توان از منظر اثرگذاری نیز تفسیر کرد. این پژوهش بر آن است به تحلیل نقادانه پیکره مرمرین «لائوکن و پسرانش» با شناسایی لائوکن لسینگ، از منظر اثرگذاری بپردازد. پژوهش های لسینگ در مورد بازنمایی یا انتقال معنای مجسمه لائوکن به صورت این پرسش مطرح می شود که ذهن مجسم چگونه به تصویر بدن انسان واکنش نشان می دهد؟ در نظریه نوین ذهن مجسم که به مسئله دیرینه نفس (خود) می پردازد، این مسئله اهمیت می یابد که فهم ما از جهان کاملا به تاثیرات حسی بستگی دارد. بنابراین، فرضیه این پژوهش را می توان این گونه مطرح کرد که متن لائوکن لسینگ فقط مربوط به موضوع زیبایی شناسی نیست، بلکه پدیدآورنده موضوع زیبایی شناسی بوده که در آن ایجاد مجسم از ادراک حسی و اثرگذاری مساله اصلی است. پژوهش حاضر از نوع، توصیفی- تحلیلی و روش آن تحلیل محتوا است و روش گردآوری داده ها به شیوه اسنادی انجام پذیرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بدن مجموعه ای اثرات تولیدشده به وسیله چشم و حساسیت بیننده است و پیدایش موضوع زیبایی شناختی نه از طریق اثر هنری، بلکه به وسیله فرآیند محاکات انجام می شود.

کلیدواژه ها: لسینگ, لائوکن, ذهن مجسم, اثرگذاری, محاکات, زیبایی شناسی