.هویت اجتماعی جامعه مدنی با تکیه بر فرآیند تاریخ نگاری سوره بقره

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه قرآن و روشنگری دینی، دوره: 4، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_QUPNU-4-2_002
  • زبان مقاله: انگلیسی
  • تعداد مشاهده: 54
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی سعیدی

مدرس گروه معارف

چکیده

سوره بقره بنا بر ادله ی تاریخ نگاری، نخستین سوره ای است که پس از هجرت در مدینه نازل شده که تنوع و گستردگی موضوعات در این سوره، سبب شد که نزول دو ساله ای به فاصله سال های اول تا دوم هجرت را برای آن درنظر داشته باشیم. در بحبوحه ی عصر نزول این سوره، جامعه ای که رسول خدا (ص) در آن ظهور کرد، جامعه ای یکپارچه نبود، بلکه برعکس از قبایل، گروه ها و جماعات متفرق و پراکنده ای شکل گرفته بود که فقدان دولت مرکزی و نبود دین واحد سبب شده بود که هیچ گونه وجه هویتی مشترک نداشته باشد و لذا بخش مهمی از حیات سیاسی- اجتماعی آنها در جنگ با یکدیگر سپری شد. اما با تلاش رسول خدا (ص) این جامعه متفرق و پراکنده به جامعه ای یکدست با هویت اسلامی تبدیل شد.بنابراین سوره بقره، فرآیند جامعه سازی دینی در مدینه را گام به گام به پیش برده و در این مسیر، بسترهای مناسبی برای آسیب پذیری جامعه نبوی وجود داشته است. از آنجا که این بسترها می توانست شرایط مساعدی در جهت تضعیف و فروپاشی انسجام داخلی جامعه نبوی و در نتیجه وقوع نقض عهد جمعی و پراکنده شدن مومنین از پیرامون پیامبر (ص) را از طریق تضعیف ارتباط و عهد و میثاق مومنان با خداوند ایجاد نماید، خداوند در سوره بقره ابتکار عمل را در دست گرفته و با طراحی یک مدل مهندسی، مسیر انسجام بخشی به جامعه نبوی را فراهم می نماید.

کلیدواژه ها

قرآن, هویت اجتماعی, عصر مدنی, تاریخنگاری, بقره

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.