عدالت در منابع درآمدی حاکمیت با تاکید بر تکالیف مالی اسلام

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه دین و قانون، دوره: 11، شماره: 42
  • کد COI اختصاصی: JR_QJRL-11-42_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 86
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجید حبیبیان نقیبی

عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

حسین کفشگر جلودار

پژوهشگر حوزه اقتصاد اسلامی و دانش آموخته دوره دکتری پژهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.

چکیده

اگرچه تکیه بر مالیات به عنوان درآمد پایدار و رفع کسری بودجه از یک طرف و کاهش تملک و تصدی اقتصادی دولت از طرفی دیگر، می تواند بر کارامدی اثرگذار باشد؛ اما سوال جدی در تنویر افکار عمومی این است که با وجود منابع و ثروت های عظیم طبیعی در کشور، چرا سهم مالیات بسیار بالا و سهم منابع طبیعی و انفال در تامین منابع مالی حاکمیت پایین است؟ در شرایط فعلی کشور که درآمد واقعی عموم مردم جامعه با کاهش مواجه شده است، آیا اصولا می توان با شعار کاهش وابستگی به درآمد نفتی، مدیریت صحیح انفال و سهم آن را در این شرایط حساس نادیده گرفت و بدون توجه به ناترازی زندگی افراد جامعه، اقدام به افزایش سهم مالیاتی نمود؟ به نظر می رسد بر فرض فراهم آوردن زمینه های نظری افزایش نسبت مالیات در تامین منابع مالی حاکمیت، نباید از اصل عقلایی غافل شد که افراد و نهادها، سهم شان در تامین منابع مالی حاکمیت به اندازه ظرفیت شان است و تکلیف بما لا یطاق از اساس محکوم است. ضمن اینکه ستاندن سهم مالیاتی غیرموجه از اقشار ضعیف جامعه در کنار انتقال گسترده بار مالیاتی به طبقات پایین جامعه و همچنین افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده، خود تصویر بی عدالتی در نظام مالیاتی را به رخ می کشد. در این تحقیق سعی شده است با الگو گرفتن از تامین مالی اسلام این فرضیه مورد بررسی قرار گیرد که با وجود منابع تحت تملک دولت و سهم آن از دارایی های عمومی، توسعه مالیات ستانی در ایران به حدی که همه نیازهای جاری دولت از مالیات تامین شود، به گسترش بی عدالتی می انجامد.

کلیدواژه ها

تکالیف مالی, مالیات, ترکیب بهینه منابع درآمدی حاکمیت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.