ولی بهنام - دانشجوی کارشناسی ارشد خاک شناسی، دانشگاه زابل، دانشکده کشاورزی
محسن محمودی نیکو - دانش آموخته کارشناسی ارشد زمین شناسی زیستمحیطی، دانشگاه صنعتی شاهرو
فرج الله فردوست - اعضا هیات علمی دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشکده علوم زمین
فردین موسیوند

یکی از چالش های بشر در عصر حاضر، آلودگی فلزات سنگین ناشی از فعالیت های استخراج معادن می باشد. منطقه معدنی چشمه حافظ بخشی از کمربند آتشفشانی ترود چاهشیرین – در استان سمنان میباشد. یک سری فعالیتهای معدن کاری قدیمی در این محدوده انجام شده که نتیجه آن برجای گذاشتن حجم زیادی موادمعدنی و باطله بوده است. هر چند به دلیل محدود بودن آب های سطحی، آزاد سازی فلزات سنگین از فاز جامد کانیها به سهولت صورت نمیگیرد، اما به عنوانیک پتانسیل آلودگی محسوب میشود نتایج حاصل از تجزیه شیمیایی نمونههای رسوب برداشت شده از منطقه و همچنین ضرایب زمین انباشت محاسبه شده برایآنها، نشان میدهد که غلظت همه فلزات در نمونههای گرفته شده از آبراهه اصلی بسیار بالاست و در نمونههای شاهد که از آبراهههای فرعی برداشت شده مقداراین فلزات به مراتب پایینتر از سایر نمونهها است و حتی مقدار آنها به جزء سرب از میانگین پوستهای کمتر است. حجم بسیار زیاد انباشتهها و باطلههای معدنی در مسیر آبراههها، سبب شده، حجم زیادی از این مواد طی بارندگیهای شدید همراه آب حمل شده و به قسمتهای پایینتر منتقل شود

فلزات سنگین، چشمهحافظ، ضریب زمین انباشت، معدن، رسوب