سید محمدمهدی حسینی متولی - دانش پژوه سطح ۴ حوزه علمیه قم

حرمت ماسک زدن در نماز، مسئله ای است که شیخ مفید بدان فتوا داده است و مبنای این فتوا، ملاک جهر و اخفات در قرائت نماز می باشد که کشف مناط آن با عرف است؛ چراکه معیار شناسایی در اینگونه مفاهیم که حقیقت شرعیه ندارند تنها عرف می باشد. نظر قدمای فقها بدون اختلاف چنین بوده است: شنیدن خود شخص به عنوان ملاک اخفات و شنیدن شخص دیگر به عنوان ملاک جهر بوده است و این اتفاق نظر تا زمان محقق ثانی ادامه داشته است، لکن ایشان با توجه به متضاد بودن این دو مفهوم، ملاک و مناط قدماء را ناتمام دانسته و نیازمند قید زائد دانسته است. ایشان با افزودن قید اظهارجوهره صدا، ملاک را تغییر داد که پس از ایشان، ملاک جهر و اخفات مورد اختلاف نظر واقع گشته و اجماع موجود در این مساله را از بین برده است. در بررسی دلالت ادله مشخص شد که هیچ کدام دلالت تمامی ندارند و به همین جهت برخی از فقها این مساله را احاله به عرف کرده اند و ملاکی را مشخص نکرده اند. ثمره ی مهم بحث ملاک جهر و اخفات، حکم پوشیده شدن دهان توسط نقاب یا ماسک می باشد. البته در صورتی که ماسک زدن مانع از سماع شود، قطعا حرام خواهد بود و این مساله مورد اتفاق نظر فقها اعم از قدماء و متاخرین می باشد. در این مقاله به روش آمیزه ای و تلفیقی ملاک جهر و اخفات بررسی شد تا دلیل حرمت ماسک زدن در نماز مشخص شود.

جهر، اخفات، شنیدن خود شخص، اظهار جوهره صدا، ماسک زدن