فاطمه کامران - PhD Student, Department of Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran
قدرت اله عباسی - Associate Professor, Department of Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran
رمضان حسن زاده - Professor, Department of Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran

مقدمه: افزایش رضایت از زندگی، کاهش اضطراب و استرس در دانش­ آموزان تیزهوش از اهمیت بالایی برخوردار است. بدین منظور می­ توان روش­ های درمانی مختلفی را به کار برد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر رضایت از زندگی، اضطراب آینده و استرس ادراک شده در دانش­ آموزان تیزهوش بود. روش کار: این پژوهش نیمه ­آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و مرحله پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل یکی از دبیرستان­ های دخترانه استعدادهای درخشان فرزانگان متوسطه اول و متوسطه دوم در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ در مازندران بود که تعداد آنها ۱۸۷ نفر بود. تعداد ۳۰ نفر بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه (هر گروه ۱۵ نفر) قرار گرفتند. دانش­ آموزان، پرسشنامه رضایت از زندگی، اضطراب آینده و استرس ادراک شده را در سه نوبت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند. گروه آزمایش ۸ جلسه ۹۰ دقیقه­ای درمان شناختی رفتاری بر اساس پروتکل Mahasneh (۲۰۲۲) دریافت کردند و گروه گواه هیچ مداخله­ای دریافت نکرد. داده ­ها با استفاده از روش تحلیل اندازه­ گیری مکرر و با نرم­افزار SPSS-۲۲ تحلیل شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد درمان شناختی رفتاری در گروه آزمایش، باعث افزایش رضایت از زندگی در پس­آزمون و مرحله پیگیری نسبت به پیش­آزمون شده است (۰/۰۵>P). همچنین میانگین نمرات اضطراب آینده و استرس ادراک شده در پیش­آزمون به نسبت به پس­آزمون و مرحله پیگیری در گروه آزمایش، کاهش یافت (۰/۰۵>P). نتیجه گیری: درمان شناختی رفتاری در دانش آموزان تیزهوش، با افزایش رضایت از زندگی، کاهش اضطراب آینده و استرس ادراک شده همراه بود. نتایج این پژوهش می تواند به سازمان های آموزشی کمک کند تا از طریق گنجاندن مفاهیم مداخله شناختی رفتاری در کتب درسی دانش­آموزان تیز هوش منجر به بهبود سلامت روان شناختی آنان گردد.

Cognitive behavioral therapy, Future anxiety, Gifted students, Life satisfaction, Perceived stress, استرس ادراک شده, اضطراب آینده, دانش­آموزان تیزهوش, درمان شناختی رفتاری, رضایت از زندگی