هانیه گیاه چین - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران
رضا غیاثی - دانشیار، آزمایشگاه سنجش و پایش آب و محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران
زهرا اکبری - دکترا، آزمایشگاه سنجش و پایش آب و محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران

ارزیابی فلزات سنگین در خاک و آب به این دلیل حائز اهمیت است که این عناصر آلوده کننده خاک می توانند باعث آلودگی منابع آب زیرزمینی و آسیب به اکوسیستم آبی شوند. روش های استخراج این فلزات از خاک شامل ISO ۱-۱۴۸۶۹،ISO ۱۱۴۶۶ و EPA ۳۰۵۰B به همراه ماده مرجع می باشد. در این تحقیق ۲۸ نوع خاک و ۴ نوع آب با خواص فیزیکی و شیمیایی مختلف و غلظت عناصر سنگین مختلف که در سه منطقه مختلف نمونه برداری شده بودند موردارزیابی غلظت فلزات سنگین قرار گرفتند. نتایج نشان داد میزان راندمان استخراج برای روش ۱-۱۴۸۶۹ ISO بین ۹۴ تا۱۰۷.۸ درصد، روش ۱۱۴۶۶ ISO بین ۳.۹۰ تا ۷.۱۰۱ درصد و روشEPA ۳۰۵۰B بین ۶.۸۴ و ۹.۱۰۵ درصد متغیر است که طبق نتایج روش ۱-۱۴۸۶۹ISO روش بهتری است. همچنین غلظت فلزات سنگین نیکل، کادمیم و سرب درباتلاق ماتارااوک به ترتیب کمتر، بیشتر و بیشتر از استاندارد (۲۰۱۳) WHO به دست آمد. میانگین نتایج دو شاخص بارآلودگی (PLI) و شاخص انباشتگی زمین (Igeo) در شهر های ریاض، قاسم و مدینه نشان داد نمونه های خاک به سرب و نیکل آلوده نیستند در حالی که فاکتور غنی سازی (EF) نشان داد این نمونه ها به مقدار زیاد به سرب و نسبتابه نیکل آلوده هستند؛ همچنین این شاخص شدت آلودگی زیاد این نمونه ها به کادمیم را تایید کرد در حالی که شاخصPLI این نمونه هارا به نسبت آلوده به کادمیم و شاخص Igeo آن ها را غیر آلوده به کادمیم تشخیص داد.

فلزات سنگین، استخراج فلزات، آب، خاک، هضم اسیدی