بازتاب بسامد اجتماعیات«»در شعر و اندیشه حافظ

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: هجدهمین گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی
  • کد COI اختصاصی: ISPL18_152
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 36
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یحیی نورالدینی اقدم

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران ایران

چکیده

اجتماعیات بازنمایی و تلقی قدما از شرایط و اوضاع اجتماعی است که بصورت آگاهانه یا ناخودآگاه در نوشته های نظم و نثر آنها بازتاب یافته است ؛ در حقیقت می توان اجتماعیات را شرح قدما از اوضاع اجتماعی از سدههای میانه تا اواخر قرن نوزدهم میلادیظ محسوب کرد؛ در دیوان حافظ ، اجتماعیات بنحو درخشان و هنرمندانه ای ترسیم شده است و با مطالعه دقیق سرودههای او می توان فضای کلی اجتماعی عصر حافظ را ترسیم کرد؛ در پژوهش حاضر ضمن بررسی دیوان حافظ ، مباحث اجتماعیات، در هجده بخش اصلی طبقه بندی گردید؛ این هجده بخش در مجموع، دارای ۸۶ زیرمجموعه هستند و ۲۶۱ بیت از اشعار حافظ بعنوان شاهد ذکر شده است . نتایج پژوهش نشاندهنده آن است که در اجتماعیات شعر حافظ ، مسائل مربوط به میخانه ، بادهنوشی و باده گساری بیشترین کاربرد (۵۶ بیت ) ۴/۲۱%از کل ابیات را شامل می شود و پس از آن آداب و رسوم درباری (۲۴ بیت ) ۱%/۹، آداب و معتقدات اجتماعی (۲۲ بیت ) ۸% و معتقدات مذهبی (۲۱ بیت ) حدود ۸% قرار دارد. بسامد این امور، چنانکه شواهد مختلف تاریخی نیز موید آن است ، بنحو اقناعکنندهای نشانگر روح زمان حافظ و تجلی فرهنگ غالب اجتماعی در آنعصر است .

کلیدواژه ها

حافظ ، اجتماعیات، جامعه شناسی ادبیات ، فرهنگ عامه ، انتقادات اجتماعی شعر قرن هشتم

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.